تعریف نرخ تورم و نحوه محاسبه آن

تورم یک معیار اقتصادی مهم است که نشان می‌دهد قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد چقدر در طی زمان افزایش می‌یابند. این یک عنصر اساسی است که بر کارایی هر اقتصاد و ارزش پول آن در بازار فارکس اثر می‌گذارد. بنابراین نرخ تورم و فارکس به شدت به یک‌دیگر وابسته هستند و فهم این رابطه می‌تواند به معامله‌گران کمک کند تا در معامله جفت ارزها انتخاب‌های هوشمندانه‌ای داشته‌باشند. در این مقاله قصد داریم تا به تعریف نرخ تورم بپردازیم و ارتباط آن با بازار فارکس را بدانیم.

تورم چیست؟

می‌توان تعریف نرخ تورم را در یک جمله خلاصه کرد. تورم به این معنی است که قیمت کلی کالاها و خدمات در یک اقتصاد، طی مدتی افزایش پیدا کند.

برای سنجش تورم، معمولاً درصد تغییر در شاخص قیمت مصرف‌کننده CPI یا شاخص قیمت تولید‌کننده PPI در یک دوره مشخص، مثلاً یک سال، مورد استفاده قرار می‌گیرد. CPI و PPI دو شاخص اصلی هستند که تورم را در اقتصاد نشان می‌دهند.

برای نمونه، اگر CPI در یک اقتصاد 2 درصد باشد، یعنی قیمت متوسط کالاها و خدمات نسبت به سال گذشته 2 درصد بالاتر رفته است. تورم ممکن است به‌دلیل عوامل متعددی از جمله بیش از حد بودن تقاضا، عوامل مربوط به هزینه، مشکلات در زنجیره تامین و سیاست‌های پولی رخ دهد.

بیشتر بخوانید: شاخص قیمت مصرف کننده

علت اصلی ایجاد تورم چیست؟

وقتی در یک بازار، تعادل بین عرضه و تقاضا به هم بریزد و تقاضا از عرضه بیش‌تر شود یا عرضه به هر دلیلی کاهش پیدا کند، قیمت هم بالا می‌رود و تـورم رخ می‌دهد. این خلاصه‌ای از تعریف نرخ تورم است. اگر این ناهماهنگی بین عرضه و تقاضا ادامه‌دار باشد، ممکن است تـورم زیاد و پایدار شود.

فرض کنید در یک بازار، 10 نفر کالای Z را با قیمت معین می‌خرند. اگر تعداد خریداران آن کالا به 100 نفر برسد اما تعداد کالا همان‌طور باقی بماند، قطعاً رقابت بین خریداران ایجاد می‌شود و هر کس برای گرفتن کالای مد نظرش قیمت بیش‌تری می‌پردازد که باعث می‌شود تـورم اتفاق بیفتد.

به این موضوع توجه داشته‌باشید که افزایش تقاضا حتماً به معنی افزایش تعداد خریداران نیست. ممکن است عاملی مثل افزایش عرضه پول و اعتبار هم سبب شود که تقاضای مصرف‌کنندگان بیش‌تر شود که اگر این تقاضا از ظرفیت تولید اقتصاد بگذرد، باز هم باعث می‌شود قیمت بالا برود. این حالت که اثر کشش تقاضا نام دارد، نتیجه افزایش نقدینگی و عرضه و چاپ پول است.

کم شدن عرضه هم مثل زیاد شدن تقاضا باعث می‌شود تعادل در بازار مختل شود و قیمت بالا برود. این بالا رفتن قیمت ممکن است در مواد اولیه ضروری هم دیده شود و قیمت نهایی محصولات کارخانه‌ها را بالا ببرد. این بالا رفتن در قیمت نهایی، باعث می‌شود که قیمت فروش محصولات هم بالا برود که ایجاد تـورم گریزناپذیر خواهد بود.

تورم به چند نوع تقسیم می‌شود؟

تورم ناشی از تقاضا، تورم ناشی از هزینه و تورم ناشی از انتظار، سه نوع اصلی تورم را تشکیل می‌دهند که می‌توان تعریف نرخ تورم را در این سه فرمت توضیح داد. در ادامه به توضیح هرکدام از این‌ها می‌پردازیم.

تعریف نرخ تورم ناشی از تقاضا

وقتی این نوع تورم رخ می‌دهد که تقاضا برای کالاها و خدمات بیش‌تر از عرضه آن‌ها باشد و منجر به بالا رفتن قیمت‌ها شود. این حالت ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که اقتصاد در حال رشد سریع باشد، مصرف‌کنندگان درآمد و قدرت خرید بالاتری داشته‌باشند یا کالاها به‌دلیل فاجعه‌های طبیعی، جنگ‌ها یا محدودیت‌های تجاری کمیاب شوند.

تعریف نرخ تورم ناشی از هزینه

وقتی این تورم اتفاق می‌افتد که هزینه‌های تولید برای شرکت‌ها افزایش یابد و آن‌ها برای حفظ سود خود قیمت‌هایشان را بالا ببرند. این ممکن است زمانی رخ دهد که قیمت مواد اولیه، انرژی، نیروی کار، مالیات یا واردات بالا رود.

تعریف نرخ تورم ناشی از انتظار

وقتی رخ می‌دهد که تورم در اقتصاد جا بیفتد و باعث شود کارگران دستمزد بالاتری بخواهند و شرکت‌ها برای سازگاری با افزایش هزینه‌های زندگی قیمت‌ها را بالا ببرند. این ممکن است یک چرخه تورم خودتغذیه ایجاد کند، جایی که مردم انتظار تورم بالاتری را دارند. برای مثال، برخی از کشورهای آمریکای لاتین در دهه‌های 1970 و 1980 تورم ناشی از انتظار را تجربه کردند. زمانی که نرخ تورم به سه رقم رسید و مردم به ارزش پول خود اعتماد نکردند.

نرخ بهره چیست؟

در ادامه مباحث مربوط به تعریف نرخ تورم، بهتر است در این بخش نرخ بهره را نیز بررسی کنیم. نرخ بهره در واقع درصد پولی است که شما در ازای قرض گرفتن چیزی مثل پول یا کالا به بانکی که به شما قرض می‌دهد، پرداخت می‌کنید. معمولاً نرخ بهره را با درصد نشان می‌دهند و می‌گویند که شما هر سال چقدر باید برای قرض خود بپردازید. نرخ بهره ممکن است در حالت‌های مختلف نوع قرض، متفاوت باشد. برخی از عواملی که نرخ بهره را تعیین می‌کنند، عبارتند از: نوع قرض، احتمال بازپرداخت قرض، وضعیت بازار و قوانین بانک مرکزی.

برای مثال اگر شما بخواهید یک خانه در آمریکا بخرید، ممکن است برای یک قرض 30 ساله 7.16 درصد بهره بدهید، اما برای یک قرض 15 ساله فقط 6.56 درصد بهره بدهید. این نرخ‌ها ممکن است با تغییر پارامترهایی مثل سود بانک‌ها، تصمیمات دولت، قیمت‌ها و تعداد قرض‌گیرندگان تغییر کنند.

بین تورم و نرخ بهره چه ارتباطی وجود دارد؟

تورم و نرخ بهره ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، زیرا نرخ بهره ابزار اصلی بانک مرکزی برای مدیریت تورم است. به‌طور کلی، نرخ‌های بهره بالاتر باعث کاهش تورم می‌شود، در حالی که نرخ بهره پایین باعث افزایش آن می‌شود. با این توضیحات می‌توان نرخ بهره را در تعریف نرخ تورم گنجاند. در این‌جا قصد داریم تا نحوه تاثیر این شاخص بر تورم را بررسی کنیم.

نرخ بهره بر هزینه استقراض و پس‌انداز پول تأثیر می‌گذارد

زمانی که نرخ بهره بالا باشد، وام گرفتن گران‌تر می‌شود و در مقابل پس‌انداز جذاب‌تر می‌شود. این امر تقاضا برای کالاها و خدمات را کاهش می‌دهد و باعث پایین آمدن سطح کلی قیمت می‌شود.

وقتی نرخ بهره پایین باشد، وام گرفتن ارزان‌تر است و پس‌انداز سود کم‌تری دارد. این امر تقاضا برای کالاها و خدمات را افزایش می‌دهد و سطح کلی قیمت‌ها را بالا می‌برد.

نرخ بهره بر نرخ ارز یک کشور نیز تاثیر می‌گذارد

زمانی که نرخ بهره بالا باشد، سرمایه‌گذاران خارجی تمایل بیش‌تری به خرید دارایی‌های کشور مانند اوراق قرضه و سهام دارند. این امر تقاضا برای ارز کشور را افزایش می‌دهد و ارزش آن‌را بالا می‌برد. ارز قوی‌تر، واردات را ارزان‌تر و صادرات را گران‌تر می‌کند و در عین حال، باعث کاهش تورم می‌شود.

زمانی که نرخ بهره پایین باشد، سرمایه‌گذاران خارجی تمایل کم‌تری به خرید دارایی‌های کشور دارند و تقاضا برای ارز کشور کاهش می‌یابد. ارز ضعیف‌تر، واردات را گران‌تر و صادرات را ارزان‌تر می‌کند که باعث افزایش تورم می‌شود.

کدام سازمان‌ها نرخ تورم را زیر نظر دارند؟

به‌طور مثال بانک‌های مرکزی، مانند فدرال رزرو در ایالات متحده و بانک انگلستان در بریتانیا، نرخ تورم را زیر نظر دارند و نرخ بهره را بر این اساس تنظیم می‌کنند. این سازمان‌ها معمولاً یک نرخ تورم هدف دارند که در طول زمان با افزایش یا کاهش نرخ بهره، سعی می‌کنند تا به آن برسند. به‌عنوان مثال فدرال رزرو، نرخ تورم متوسط 2% در طول زمان را هدف قرار داده است، در حالی که بانک انگلستان نرخ تورم خاص 2% را در همه زمان‌ها در نظر می‌گیرد. اگر نرخ تورم بالاتر از هدف باشد، ممکن است نرخ بهره را افزایش دهند تا تورم پایین بیاید. اگر نرخ تورم کم‌تر از مقدار هدف باشد، ممکن است برای تحریک اقتصاد و افزایش تورم، نرخ بهره را کاهش دهند.

بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر نرخ بهره

تورم در آمریکا چه تاثیری روی ارزش دلار می‌گذارد؟

تورم با افزایش عمومی قیمت کالاها و خدمات در طول زمان همراه است. تورم با کاهش قدرت خرید دلار بر ارزش آن تأثیر می‌گذارد؛ به این معنی که دلار می‌تواند کالاها و خدمات کم‌تری نسبت به قبل خریداری کند.

تورم همچنین بر نرخ مبادله دلار با سایر ارزها تأثیر می‌گذارد که می‌تواند به‌نوبه خود بر تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی تأثیر بگذارد. با این توضیحات، می‌توان تاثیرگذاری مفاهیم موجود در تعریف نرخ تورم را به ارزش دلار آمریکا ربط داد.

تورم چه تاثیری بر فارکس دارد؟

تورم بر عمل‌کرد هر اقتصاد و ارزش پول آن تأثیر بسزایی دارد. در سلسله مطالب مربوط به تعریف نرخ تورم، قصد داریم تا تاثیرات آن بر بازارهای مالی، به‌خصوص فارکس را بررسی کنیم.

تاثیر تعریف نرخ تورم بر ارزش ارز

تورم از دو طریق بر ارزش یک ارز تاثیر می‌گذارد. اول این‌که نرخ تورم بالا باعث کاهش ارزش یک ارز می‌شود، زیرا با افزایش تورم، قدرت خرید یک ارز کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذاران از آن منصرف می‌شوند. این عامل باعث کاهش تقاضا برای ارز در بازار فارکس می‌شود که طبیعتاً ارزش آن ارز را نیز پایین می‌آورد.

از طرف دیگر، نرخ تورم پایین باعث افزایش ارزش یک ارز می شود. دلیل این امر این است که نرخ تورم پایین نشان‌دهنده یک اقتصاد پایدار است که برای سرمایه‌گذاران جذاب به‌نظر می‌رسد. اقتصاد پایدار این پیام را می‌رساند که قدرت خرید یک ارز تحت‌تأثیر تورم نمی‌رود و ارزش خود را حفظ می‌کند.

تاثیر تعریف نرخ تورم بر نرخ بهره

در رشته مطالب مربوط به تعریف نرخ تورم، بهتر است این را بدانید که این نرخ همچنین بر نرخ‌های بهره‌ای که بانک مرکزی تعیین می‌کند، تأثیر می‌گذارد. هنگامی که تورم افزایش پیدا می‌کند، بانک مرکزی برای کنترل عرضه پول و مهار تورم، نرخ بهره را افزایش می‌دهد. نرخ بهره بالاتر، سرمایه‌گذاران خارجی را جذب می‌کند که موجب افزایش تقاضا برای یک ارز می‌شود و ارزش آن‌را در بازار فارکس افزایش می‌دهد.

برعکس زمانی که تورم پایین است، بانک مرکزی نرخ بهره را کاهش می‌دهد تا رشد اقتصادی را تحریک کند. نرخ‌های بهره پایین‌تر، جذابیت یک ارز را برای سرمایه‌گذاران کاهش می‌دهد که موجب کاهش تقاضا و ارزش آن در بازار فارکس می‌شود.

تاثیر تعریف نرخ تورم بر استراتژی‌های معاملاتی

نرخ تورم بر استراتژی‌های معاملاتی مورد استفاده معامله‌گران فارکس نیز تأثیر می‌گذارد. نرخ‌های تورم بالا باعث افزایش نوسانات در بازار فارکس می‌شود و حفظ پوزیشن‌ها را برای معامله‌گران خطرناک‌تر می‌کند. بنابراین، معامله‌گران استراتژی‌های معاملاتی کوتاه‌مدت را برای کاهش ریسک خود انتخاب می‌کنند.

از سوی دیگر، نرخ‌های تورم پایین باعث پایداری بازار فارکس می‌شود و به معامله‌گران امکان می‌دهد تا استراتژی‌های معاملاتی بلندمدت را اتخاذ کنند. با این‌حال، معامله‌گران باید هرنوع تغییر در نرخ تورم را پیگیری کنند، زیرا می‌تواند بر استراتژی‌های معاملاتی آن‌ها تأثیر بگذارد.

تاثیر تعریف نرخ تورم بر قیمت کالا

تورم همچنین می‌تواند سبب تغییر قیمت کالاها شود که در نتیجه آن، ارزش ارزها را دستخوش تغییر می‌کند. برای مثال، وقتی تورم زیاد است، قیمت کالاهایی مثل نفت، طلا و نقره ممکن است بالا برود. این موضوع می‌تواند باعث شود که پول کشورهایی که این کالاها را به‌صورت خالص صادر می‌کنند، گران‌تر شود.

در مقابل وقتی تورم کم است، قیمت کالاها ممکن است پایین بیایند و سبب شود که پول کشورهایی که این کالاها را به‌صورت خالص صادر می‌کنند، ارزان‌تر شود.

معامله‌گران فارکس از اطلاعات مربوط به نرخ تورم، چگونه در معاملات خود استفاده می‌کنند؟

معامله‌گران فارکس می‌توانند از مفاهیم موجود در تعریف نرخ تورم استفاده بهینه‌‌ای کنند و در معاملات خود از آن‌ها بهره ببرند. تورم به معنی افزایش عمومی قیمت کالاها و خدمات است که در طول زمان بر قدرت خرید یک ارز تأثیر می‌گذارد. تورم و فارکس رابطه معکوس دارند، زیرا نرخ تورم بالاتر باعث از دست دادن ارزش یک ارز نسبت به سایر ارزها می‌شود.

مزایا و معایب تورم چیست؟

بیش‌تر معامله‌گران می‌خواهند بدانند که آیا می‌توان تعریف نرخ تورم را در مزایا و معایب آن بسط داد. تورم می‌تواند مزایا و معایبی برای اقتصاد و جامعه داشته‌باشد که در ادامه با آن‌ها می‌پردازیم.

• مزایای تورم: شامل افزایش سرمایه‌گذاری، کاهش بدهی‌های دولتی، کاهش بیکاری و افزایش رشد اقتصادی است.
• معایب تورم: کاهش قدرت خرید، افزایش هزینه‌های زندگی، کاهش توزیع عادلانه درآمد، عدم اعتماد به اقتصاد و کاهش رقابت‌پذیری صادرات را شامل می‌شود.

خدمات اپوفایننس

اپوفایننس کارگزاری معتبر و قابل اعتمادی است که امکانات معاملاتی متنوعی را در اختیار شما قرار می‌دهد. اگر می‌خواهید نرخ تورم و سایر پارامترهای تاثیرگذار بر بازار فارکس را بدانید، پیشنهاد می‌دهیم به خبرنامه اپوفایننس مراجعه کنید تا در جریان به‌روزترین اخبار بازار قرار بگیرید.

شاید بتوان تعریف نرخ تورم را در یک جمله خلاصه کرد. تورم به افزایش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در یک دوره زمانی خاص گفته می‌شود.

تورم همچنین باعث کاهش قدرت خرید پول و ارزش دارایی‌های مالی می‌شود. تورم می‌تواند علل مختلفی داشته‌باشد، مانند افزایش تقاضا، کاهش عرضه، افزایش هزینه‌های تولید، چاپ بی‌رویه پول و سایر موارد مشابه.

منبع ++++++