کنترل ضعیف‌تر بانک مرکزی ژاپن بر بازدهی اوراق قرضه 10 ساله، چشم‌انداز نسبت به سیاست‌های پولی BOJ را تغییر داده و اکنون معامله‌گران سوآپ شرط می‌بندند که بانک مرکزی ژاپن آخرین سیاست نرخ بهره منفی جهان را در کمتر از 8 ماه پایان خواهد داد.
این رویکرد نشان‌دهنده تغییری بزرگ برای سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی ژاپن است که از اوایل سال 2016 تحت رژیم بهره منفی کار کرده‌اند؛ زمانی‌که هاروهیکو کورودا، رئیس سابق، سیاست نرخ بهره صفر را که از سال 1999 وجود داشت به منفی تغییر داد.
در حالی که بانک مرکزی اعلام کرده اقدام غیرمنتظره‌اش برای افزایش نوسان سقف بازدهی اوراق 10 ساله به 1± درصد برای انعطاف‌پذیری بیشتر کنترل منحنی بازدهی طراحی شده، مدیریت این فرآیند ممکن است بانک را مجبور به خریدهایی کند که نقدینگی را کاهش داده و بازار را مختل سازد.
تأثیر پایان دادن به سیاست انبساطی
پایان سیاست نرخ بهره منفی، احتمالاً از ین حمایت می‌کند و بار مالی بانک‌های تجاری را کاهش می‌دهد؛ بانک‌هایی که در حال حاضر بایستی در هنگام پارک کردن وجوه اضافی خود به BOJ بهره بپردازند. هم‌چنین تغییر در بازده اوراق قرضه بلندمدت دولت ژاپن، انگیزه سرمایه‌گذاران نهادی بزرگ این کشور را برای فروش دارایی‌هایی مانند اوراق خزانه ایالات متحده و آوردن سرمایه به خانه، افزایش می‌دهد.
یوجین لیو، استراتژیست بانک DBS می‌گوید: «با آزاد شدن بازدهی اوراق 10 ساله، فعالان بازار به‌تدریج تمرکز خود را روی نرخ بهره کوتاه‌مدت معطوف می‌کنند. تمرکز بر نرخ بهره کوتاه‌مدت، یک روند طبیعی پس از برچیدن کنترل منحنی بازده (YCC) است. اتفاقی که ممکن است در سال 2024 رخ دهد.»
اوئدا گفته است تعدیل انجام شده در 28 جولای، حرکتی در جهت پایان دادن به YCC نیست و شینیچی اوچیدا، نایب رئیس بانک ژاپن نیز گفته است که BOJ هنوز تا کنار گذاشتن نرخ بهره منفی فاصله دارد. اما بازار با دیده تردید به این موضوع نگاه می‌کند و به‌وضوح مسیر تصمیمات پولی را در جهت پایان دادن به سیاست‌های انبساطی می‌بیند.
تأثیر تعدیل YCC روی اوراق قرضه و سهام
بازدهی اوراق 10 ساله هفته گذشته به 0.655 درصد رسید که بالاترین رقم از سال 2014 بود، به طوری که بانک مرکزی مجبور شد دو بار با خرید برنامه‌ریزی نشده اوراق قرضه در بازار مداخله کند تا از سرعت رشد بکاهد. نرخ بازدهی اوراق بدهی 30 ساله که شرکت‌های بیمه عمر ژاپنی معمولاً آن را نگه می‌دارند، در هفته گذشته به بالاترین حد در 7 ماه گذشته، یعنی 1.63 درصد رسید.
در این میان، سرمایه‌گذاران از زمان اعلام تعدیل سیاست کنترل منحنی بازده و افزایش انتظارات مبنی بر رشد حاشیه سود بانک‌ها، رو به خرید سهام بانک‌های تجاری آورده‌اند. شاخص سهام در این بخش نسبت به روز قبل از تغییر، حدود 4 درصد افزایش یافته که در مقابل کاهش اندک در شاخص تاپیکس، معنای مشخصی دارد.
بنابراین پایان سیاست نرخ بهره منفی می‌تواند به معنای افزایش شدید سود برای بانک‌ها باشد؛ اتفاقی که ظرف یک سال گذشته و پس از کمپین افزایش نرخ بهره در ایالات متحده برای بانک‌های بزرگ این کشور رخ داده است.
با توجه به پس‌زمینه تورم در اقتصاد ژاپن، سیاست نرخ بهره منفی ممکن است دیگر مناسب و کاربردی نباشد، بنابراین پیش‌بینی می‌شود که BOJ نرخ بهره را تا پایان سال جاری یا حداکثر اوایل سال آینده از منفی 0.1 درصد به صفر افزایش دهد؛ رویکردی که می‌تواند تقویت ین را در پی داشته باشد.
