مهتاب صفری

«باندهای بولینگر» یک شاخص نموداری برای تحلیل تکنیکال است که به‌طور گسترده توسط معامله‌گران در بسیاری از بازارها از جمله سهام، آتی و ارز دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این باندها که توسط «جان بولینگر» در دهه 1980 توسعه یافت، دیدگاه منحصربه‌فردی را در مورد قیمت و نوسانات آن در چارت ارائه می‌دهند. از باندهای بولینگر برای شناسایی سطوح خریدوفروش بیش‌ازحد، به‌عنوان یک ابزار دنبال‌کننده روند استفاده می‌شود. سیگنال‌های این اندیکاتور، اگر با سایر تکنیک‌های معامله‌گری ترکیب شود، معاملات سودمندی می‌سازد. برای آشنایی و نحوه استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، در ادامه با ما همراه باشید.

مجموعه معامله‌گری اپوفایننس، به‌عنوان بهترین بروکر ایرانی، یک سیستم عامل پیشرفته و ثابت برای معامله‌گران محسوب می‌شود که به شما اجازه می‌دهد تا در یک محیط امن و شفاف فعالیت‌های مالی خود را انجام دهید. در این مجموعه می‌توانید معاملات فارکس، ارزهای دیجیتال، خریدوفروش کالاها و سهام‌های بین‌المللی را با یک پلتفرم حرفه‌ای تجربه کنید.

اندیکاتور بولینگر باند چیست؟

اندیکاتور بولینگر باند یا باندهای بولینگر (Bollinger Bands) یک ابزار معاملاتی ساده اما کارآمد است که در تعیین نقاط ورود و خروج برای یک معامله استفاده می‌شود. این باندها اغلب با مشخص‌کردن نقاط خریدوفروش بیش‌ازحد به معامله‌گران کمک می‌کنند. اگرچه استفاده از باندهای بولینگر به‌تنهایی برای معاملات، یک استراتژی خطرناک است، اما ترکیب آن با سایر ابزارها می‌تواند میزان موفقیت در معاملات را افزایش دهد. ایراد این شاخص تمرکز روی قیمت و نوسانات آن است، درحالی‌که بسیاری از اطلاعات مرتبط دیگر را نادیده می‌گیرد. برای آن‌که بتوانید با بهترین روش‌های استفاده از اندیکاتور بولینگر باند آشنا شوید، باید بدانید فرمول محاسباتی آن چگونه عمل می‌کند و این شاخص به ما چه می‌گوید؟

فرمول محاسباتی باندهای بولینگر

اندیکاتور بولینگر باند از 2 خط آبی در بالاوپایین و 1 خط زرد میانگین متحرک ساده (SMA) در وسط تشکیل شده است. خط میانگین متحرک، داده‌های قیمت را به‌صورت میانگین اندازه‌گیری می‌کند. دو خط بولینگر با نسبت 2 درصد انحراف از خط SMA در نمودار حرکت می‌کنند تا مناطق اشباع خریدوفروش را ثبت کنند. در زیر به‌طورکامل فرمول این شاخص آمده است.

• خط بالایی بولینگر باند= BOLU
• خط پایینی بولینگر باند= BOLD
• میانگین متحرک= MA
• قیمت پیش‌فرض= TP = (بالاترین قیمت + پایین‌ترین قیمت + قیمت بسته‌شدن) ÷ 3
• عدد n = طول دوره اندازه‌گیری (به‌صورت پیش‌فرض 20)
• عدد m = عدد استاندارد میزان انحراف (به‌صورت پیش‌فرض 2)

اولین قدم در استفاده از اندیکاتور بولینگر باند و محاسبه آن، محاسبه میانگین متحرک ساده (SMA) است که معمولاً از 20 دوره استفاده می‌کند. این شاخص، میانگین قیمت‌های بسته‌شدن را برای 20 دوره به‌عنوان اولین نقطه داده محاسبه می‌کند. با محاسبه این عدد، رقم اولیه برای ادغام در انحراف استاندارد قیمت مطابق با فرمول بالا به‌دست می‌آید. انحراف استاندارد یک اندازه‌گیری ریاضی از اختلاف میانگین قیمت است که برای مشخص‌کردن حرکت قیمت در بالا و پایین SMA کاربرد دارد. در واقع انحراف استاندارد، اندازه‌گیری می‌کند که اعداد، چقدر از یک مقدار متوسط فاصله دارند.

در فرمول بولینگر باند مقدار انحراف استاندارد 2 است. هر دو خط بولینگر مقدار 2 را در هر نقطه از نمودار با میانگین متحرک (SMA) محاسبه می‌کنند تا نوارهای بالایی و پایینی تولید شوند. نوار بالایی با جمع عدد 2 و عدد میانگین متحرک ساخته می‌شود. نوار پایینی با کم‌کردن عدد 2 از عدد میانگین متحرک ساخته می‌شود.

بیشتر بخوانید: میانگین متحرک ساده

اندیکاتور بولینگر باند به ما چه می‌گوید؟

در استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، بسیاری از معامله‌گران عقیده دارند که هرچه قیمت‌ به باند بالا نزدیک‌تر شود، بازار خرید اشباع می‌شود و هرچه قیمت‌ به باند پایین نزدیک‌تر شود، فروش بیش‌ازحد در بازار افزایش می‌یابد. این دیدگاه را نمی‌توان رد کرد، اما قابل تایید هم نیست. «جان بولینگر» در هنگام استفاده از باندها به‌عنوان یک سیستم معاملاتی، نکات مهمی را عنوان می‌کند. او درمورد نقاط فشار و شکست تعریف جامعی ارائه می‌دهد.

• فشار در اندیکاتور بولینگر: فشار مفهوم اصلی اندیکاتور باندهای بولینگر است. هنگامی که نوارها به هم نزدیک می‌شوند و میانگین متحرک را احاطه می‌کنند، فشار نامیده می‌شود. ناحیه فشار، یک دوره کم نوسان را نشان می‌دهد و توسط معامله‌گران به‌عنوان نشانه مهم افزایش نوسانات در آینده و فرصت‌های معاملاتی احتمالی زیرنظر گرفته می‌شود.

همچنین، هرچه باندها از هم فاصله بیشتری داشته‌باشند، نوسان قیمت در یک طرف بازار (صعودی یا نزولی) بیشتر می‌شود. هرچند باندها نشان نمی‌دهند که چه زمانی تغییر ممکن است رخ دهد یا قیمت در کدام جهت حرکت کند، اما خروج از ناحیه فشار، قیمت را به یکی از جهات صعودی یا نزولی می‌کشاند و فرصت معاملاتی فراهم می‌کند. معامله‌گران حرفه‌ای از ناحیه‌های فشار در اندیکاتور بولینگر باند برای شناسایی حرکت بعدی بازار و نقاط معاملاتی مناسب استفاده می‌کنند.

• شکست‌ها در اندیکاتور بولینگر: تقریباً 90٪ از نوسانات قیمت بین دو باند بالایی و پایینی بولینگر رخ می‌دهد. هر شکست در بالا یا پایین باندها قابل توجه است، اما یک سیگنال معاملاتی نیست و بسیاری از سرمایه‌گذاران به اشتباه فکر می‌کنند که وقتی قیمت به یکی از باندها می‌رسد یا از آن فراتر می‌رود، سیگنال خرید یا فروش است. شکست‌ها هیچ سرنخی از جهت و میزان حرکت قیمت در آینده ارائه نمی‌دهند و صرفا فاصله قیمت از میانگین متحرک را محاسبه می‌کنند. برای آن‌که یک شکست در اندیکاتور بولینگر تبدیل به یک سیگنال معاملاتی شود، باید این شکست توسط شاخص‌ها یا ابزارهایی مثل خطوط روند تایید شوند.

نحوه فعال‌سازی اندیکاتور بولینگر باند

برای استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، باید آن را در چارت فعال کنید. برای این کار واژه Bollinger Bands را در قسمت جستجوی اندیکاتورها بنویسید. روی این اندیکاتور در قسمت نتایج دوبار کلیک کنید تا در چارت ظاهر شود. برای آن‌که این اندیکاتور را مطابق با استراتژی معاملاتی خود سفارشی‌سازی کنید، در چارت روی آن دوبار کلیک کنید. بهترین مقدار طول دوره برای این شاخص 20 است، اما شما می‌توانید این عدد را تغییر دهید. همچنین در قسمت StdDev میزان انحراف را افزایش یا کاهش دهید. به‌صورت پیش‌فرض این پارامتر روی 2 قرار دارد.

نحوه استفاده از اندیکاتور بولینگر باند

معمولا نوارهای بالایی و پایینی باندهای بولینگر انحراف استاندارد 2 از میانگین متحرک ساده 20 روزه را دارند و این انحراف می‌تواند در استفاده از این شاخص به ما کمک کند. هنگامی که قیمت به‌طور مرتب باند بالایی بولینگر را لمس می‌کند، هشدار خرید بیش‌ازحد است. اگر قیمت به‌طور مداوم باند پایین را لمس کند، یک هشدار فروش بیش‌ازحد محسوب می‌شود. این داده‌ها به‌تنهایی سیگنال معاملاتی به حساب نمی‌آیند، اما ترکیب آن‌ها با شاخص‌ها و ابزارهای دیگر می‌تواند به ما در معاملات کمک کند.

معامله‌گران باتجربه، اغلب باندهای بولینگر را همراه با شاخص قدرت نسبی (RSI) و همچنین شاخص پهنای باند (BandWidth)، استفاده می‌کنند. این معامله‌گران با ترکیب اندیکاتور پهنای باند و ناحیه فشار در بولینگر، میزان حرکت قیمت در آینده را پیش‌بینی می‌کنند. از آن‌جایی‌که باندهای Bollinger دارای دو انحراف +/- در اطراف یک SMA هستند، باید انتظار داشته‌باشیم که تقریباً 95٪ مواقع، این پیش‌بینی از عملکرد قیمت درست باشد، زیرا قیمت در درون این باندها بالا و پایین می‌رود.

استراتژی خریدوفروش بیش‌ازحد در اندیکاتور بولینگر باند

یک رویکرد رایج برای استفاده از اندیکاتور بولینگر باند، شناسایی شرایط بازار اشباع خریدوفروش است. هنگامی که قیمت یک دارایی به زیر باند پایین بولینگر می‌رسد، قیمت‌ها شاید بیش‌ازحد کاهش‌یافته و به‌دنبال یک جهش بازگشتی هستند. از سوی دیگر، زمانی که قیمت به بالای باند بالایی بولینگر می‌رود، ممکن است بازار از خرید اشباع شود و قیمت برگردد. استفاده از باندها به‌عنوان شاخص‌های بیش‌ خرید یا بیش فروش برمفهوم بازگشت میانگین قیمت متکی است. با بازگشت میانگین قیمت فرض می‌شود که اگر قیمت به‌طور قابل‌توجهی از میانگین انحراف داشته‌باشد، در نهایت به قیمت میانگین برمی‌گردد.

در بازارهای رنج و دارای سقف و کف مشخص، استراتژی‌های بازگشت میانگین (بازگشت قیمت از مناطق اشباع) می‌توانند به خوبی کار کنند، زیرا قیمت‌ها بین دو باند مانند یک توپ جهنده حرکت می‌کنند. با این‌حال، اندیکاتور باندهای بولینگر همیشه سیگنال‌های خریدوفروش دقیقی ارائه نمی‌دهد. برای مثال، در طول یک روند قوی، معامله‌گر با خطر قرارگرفتن در معاملات اشتباه مواجه می‌شود، زیرا قیمت در این اندیکاتور خیلی زود به نقاط اشباع می‌رسد، ولی همیشه این نقاط قیمت را معکوس نمی‌کنند.

برای کمک به رفع این مشکل، معامله‌گر باید به‌جهت کلی روند قیمت نگاه کند و سپس فقط، مطابق سیگنالی وارد معامله شود که با روند همسو است. به‌عنوان مثال، اگر روند نزولی است، تنها زمانی که باند بالایی لمس شده است، وارد معامله فروش شود. درجایی‌که روند صعودی است، معامله‌گر می‌تواند با لمس باند پایینی توسط قیمت وارد معاملات خرید شود.

بیشتر بخوانید: تشخیص روند بازار

استراتژی بولینگر باند اضافه

رویکرد دیگر در استفاده از اندیکاتور بولینگر باند اینکه در باندهای بولینگر، یک خط میانگین متحرک (SMA) وجود دارد که قیمت به آن و باندهای بالا و پایین واکنش نشان می‌دهد. معامله‌گران با توجه به محدوده نوسان قیمت در وسط باندهای بولینگر صعودی به‌طور مداوم سعی می‌کنند در کف قیمت بخرند و در سقف قیمتی بفروشند. اما این خریدوفروش همیشه منجربه سود نمی‌شود. برای مثال، درجایی‌که اشباع خرید ظاهر می‌شود، معامله‌گر وارد معامله فروش می‌شود، ولی روند صعودی همچنان ادامه دارد. در چنین حالتی حدضرر معامله‌گر لمس می‌شود.

استراتژی بولینگر باند اضافه، کمک می‌کند تا روند قیمت راحت‌تر شناسایی شود و جلوی ضرر معامله‌گران را بگیرد. برای این کار به‌جای یک اندیکاتور از 2 اندیکاتور بولینگر روی چارت استفاده می‌شود. یکی از این اندیکاتورها روی دوره پیش‌فرض 20 و دیگری روی 10 قرار می‌گیرد. سپس از قسمت شمایل (Style) باندهای بالایی و پایینی اندیکاتور با طول دوره 10 را حذف می‌کنیم. با این کار فقط اندیکاتور میانگین متحرک 10 روزه روی چارت باقی می‌ماند که به‌دلیل کم‌بودن دوره میانگین، به قیمت نزدیک‌تر است. این نزدیکی به قیمت ما را از تغییرات قیمت زودترآگاه می‌کند و اگر شکست قیمتی نزدیک باشد، زودتر از معامله خارج می‌شویم.

استفاده از اندیکاتور بولینگر باند دوگانه برای سنجش روندها، میزان خطای ما را کاهش می‌دهد. در واقع، بولینگر انحراف را اندازه‌گیری می‌کند، به‌همین دلیل استفاده از دو مجموعه Bollinger Bands با پارامتر «انحراف استاندارد» و دیگری با تنظیمات معمولی «انحراف سفارشی»، کمک می‌کند تا قیمت را درون بولینگر باند راحت‌تر ارزیابی کنیم. این استراتژی را اگر با شاخص قدرت نسبی (RSI) ترکیب کنید، در معاملات خود شانس بیشتری برای موفقیت دارید.

استراتژی معاملات صعودی با استفاده از اندیکاتور بولینگر باند

باندهای بولینگر را می‌توان برای تعیین میزان افزایش قیمت دارایی و زمان معکوس‌شدن یا از دست‌دادن قدرت آن استفاده کرد. اگر یک روند صعودی به اندازه کافی قوی باشد، به‌طور منظم به باند بالایی خواهد رسید. یک روند صعودی که به باند بالایی می‌رسد نشان‌دهنده سهام درحال افزایش است و معامله‌گران می‌توانند از این فرصت برای خرید استفاده کنند. اگر قیمت در روندهای صعودی، اصلاح کند و به باند میانی برسد و دوباره به باند بالایی برگردد، نشان‌دهنده قدرت زیاد خریداران است. به‌طورکلی، یک قیمت در روند صعودی نباید باند پایین را لمس کند و اگر این اتفاق افتاد، هشداری برای معکوس‌شدن یا از دست‌دادن قدرت روند قیمت است.

بیشتر معامله‌گران تکنیکال قصد دارند از روندهای صعودی قوی قبل از معکوس‌شدن قیمت سود ببرند. هنگامی که قیمت سهام نتواند به اوج جدیدی برسد، معامله‌گران تمایل دارند دارایی را در این نقطه بفروشند تا از متحمل‌شدن زیان ناشی از بازگشت روند جلوگیری کنند. معامله‌گران حرفه‌ای، رفتار یک روند صعودی را برای این‌که بدانند چه زمانی قوی یا ضعیف است، با استفاده از اندیکاتور بولینگر باند بررسی می‌کنند.

استراتژی معاملات نزولی با استفاده از اندیکاتور بولینگر باند

از باندهای بولینگر می‌توان برای تعیین میزان سقوط یک دارایی و زمان بازگشت بالقوه به روند صعودی استفاده کرد. در یک روند نزولی قوی، قیمت در امتداد باند پایین حرکت خواهد کرد و این نشان می‌دهد که فعالیت فروشندگان همچنان قوی است. اما اگر قیمت نتواند به‌طورمداوم باند پایینی بولینگر را لمس کند یا در امتداد باند پایین حرکت کند، نشانه‌ای از این است که روند نزولی ممکن است شتاب خود را از دست بدهد.

هنگامی که قیمت اصلاح می‌کند و به زیر باند میانی می‌رسد، سپس به باند پایین باز می‌گردد، این نشانه قدرت روند نزولی و حضور فروشندگان است. در یک روند نزولی، قیمت‌ها نباید به باند بالایی برسند، زیرا این نشان می‌دهد که روند ممکن است معکوس یا کند شود.

بسیاری از معامله‌گران از معامله در طول روندهای نزولی اجتناب می‌کنند، به غیر از کسانی که به‌دنبال فرصتی برای خرید در قیمت‌های پایین‌تر هستند. روند نزولی می‌تواند برای مدت‌کوتاه یا طولانی ادامه یابد. روندهای طولانی نزولی معامله‌گران را خسته می‌کند و اگر برای این دوره استراتژی مناسبی نداشته‌باشید، بهتر است بازار را برای مدتی رها کنید. بررسی نمودار قیمت و باندهای بولینگر کمک می‌کنند تا بتوانید نقاط بازگشت قیمت را شناسایی کنید. برای روندهای طولانی بهتر است این شاخص در تایم فریم روزانه، هفتگی یا ماهانه بررسی شود.

بیشتر بخوانید: بازگشت روند در بازارهای مالی

محدودیت‌های اندیکاتور باندهای بولینگر

اگرچه باندهای بولینگر ابزارهای مفیدی برای معامله‌گران فنی محسوب می‌شوند، اما چند محدودیت وجود دارد که معامله‌گران باید آن‌ها در نظر بگیرند. یکی از این محدودیت‌ها این است که شاخص باندهای بولینگر عمدتاً واکنشی هستند و پیش‌بینی‌کننده نیستند. این باندها به تغییرات در حرکات قیمت، در روند صعودی یا نزولی واکنش نشان می‌دهند، اما آینده قیمت‌ها را پیش‌بینی نمی‌کنند.

به‌عبارت دیگر، مانند اکثر اندیکاتورهای فنی، باندهای بولینگر یک اندیکاتور عقب‌مانده از قیمت به حساب می‌آید. عقب‌ماندگی شاخص بولینگر باند به این دلیل است که براساس یک میانگین متحرک ساده (SMA) داده‌ها را بررسی می‌کند. اگرچه استفاده از اندیکاتور بولینگر باند به معامله‌گران در شناسایی روندهای قیمتی کمک می‌کند، اما از این ابزار به‌تنهایی برای پیش‌بینی قیمت نمی‌توان استفاده کرد.

یکی‌دیگر از محدودیت‌های Bollinger Bands این است که تنظیمات استاندارد آن، برای همه معامله‌گران کاربرد ندارد. معامله‌گران باید مطابق با استراتژی معاملاتی خود در دوره‌های مختلف روزانه، هفتگی یا ساعتی، تنظیماتی مناسب خود را برای این شاخص پیدا کنند. همان‌طوری‌که اثربخشی Bollinger Bands از بازاری به بازار دیگر متفاوت است، از معامله‌گری به معامله‌گر دیگر نیز تفاوت دارد.

اندیکاتور بولینگر باند یک سیستم معاملاتی مستقل نیست، بلکه فقط یک شاخص طراحی شده است تا اطلاعاتی در مورد نوسانات قیمت به معامله‌گران ارائه دهد. توسعه‌دهنده این اندیکاتور پیشنهاد می‌دهد که در کنار بولینگر باند، از دو یا سه شاخص دیگر استفاده کنید. برخی از این تکنیک‌های فنی شامل واگرایی و همگرایی، میانگین متحرک (MACD)، حجم (Volume) در تعادل و شاخص قدرت نسبی (RSI) است.

Bollinger Bands یا اندیکاتور باندهای بولینگر یک ابزار تحلیل تکنیکال است که توسط جان بولینگر در دهه 1980 برای معاملات سهام توسعه پیدا کرد. باندها شامل یک شاخص نوسانی برای بررسی نقاط بالا و پایین قیمت نسبی اوراق بهادار هستند. نوسانات قیمت در این اندیکاتور با استفاده از انحراف استاندارد اندازه‌گیری می‌شوند تا نقاط اشباع خریدوفروش در نمودار مشخص شود.

بیشتر بخوانید: اندیکاتور حجم چیست؟

باندهای بولینگر درصورت افزایش قیمت گسترده می‌شوند و با کاهش قیمت باریک می‌شوند. با توجه به ماهیت پویایی این شاخص، می‌توان از آن در معاملات انواع اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و سایر بازارهای مالی استفاده کرد. هرچند این اندیکاتور برای شناسایی روند عالی است، اما نباید از آن به تنهایی در تایید سیگنال‌ها استفاده شود. بهتر است در کنار این شاخص از شاخص‌های حجم و قدرت نسبی نیز هم‌زمان استفاده شود. به‌طورکلی استفاده از اندیکاتور بولینگر باند این مزیت را دارد که نوسان قیمت در مناطق خریدوفروش بیش‌ازحد می‌تواند نقاط شکست قیمت و ورود به معاملات را مشخص کند.

مجموعه مالی اپوفایننس بهترین پلتفرم معاملاتی به زبان فارسی است که امکانات زیادی دارد. با ثبت‌نام در این بروکر می‌توانید تمامی سهام‌های بین‌المللی، کالاها، ارزهای دیجیتال و خرید وفروش در بازار جهانی فارکس را تجربه کنید. از خدمات دیگر این کارگزاری امکان سوشال ترید و کپی ترید با امنیت و شفافیت بالا است.

منبع +++

شاخص MFI یک اندیکاتور تحلیل فنی در بازارهای مالی است که برای اندازه‌گیری قدرت روند و بازگشت احتمالی قیمت یک سهم استفاده می‌شود. این شاخص، داده‌هایی از ورود و خروج پول به یک دارایی معین را ارائه می‌دهد. MFI داده‌های حجم معاملات و قیمت را به‌صورت یکپارچه ارزیابی می‌کند تا نقاط اشباع خریدوفروش مشخص شود. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند با نظارت بر این اندیکاتور اطلاعات زیادی در مورد احساسات بازار و تغییرات احتمالی در روندها کسب کنند. این داده‌ها در معاملات آتی معامله‌گران، سیگنال‌های خریدوفروش به حساب می‌آیند. در ادامه خواهیم گفت که اندیکاتور MFI چیست و چه کاربردی دارد.

سوشیال ترید، یکی از بهترین امکانات بروکر اپوفایننس است. این بروکر به‌عنوان بهترین بروکر برای ایرانیان، با ارائه خدمات کپی ترید و سوشال ترید، به معامله‌گران کم‌تجربه و تازه‌وارد کمک می‌کند تا بتوانند مانند معامله‌گران حرفه‌ای در بازارهای مالی فعالیت کنند. مجموعه اپوفایننس خدمات سوشال ترید را در تمام بازارهای مالی از جمله فارکس، ارزهای دیجیتال، سهام‌های بین‌المللی و خریدوفروش کالاها ارائه می‌دهد.

اندیکاتور MFI چیست؟

شاخص جریان پول یا Money Flow Index که اختصارا به آن MFI می‌گویند، یک اندیکاتور مبتنی بر شناسایی جریان پول است. این ایده بیان می‌کند که افزایش جریان پول مثبت در یک دوره معین نشان‌دهنده فشار خرید یک سهم است، در حالی‌که افزایش جریان پول منفی در همان دوره می‌تواند نشان‌دهنده فشار فروش در آن سهم باشد. شاخص MFI از حجم پول واردشده و خارج‌شده در معاملات با ضریب قیمت به دست می‌آید. این شاخص نشان می‌دهد که نقاط اشباع در نمودار کجا هستند و سیگنال‌های معاملاتی را نسبت به این نقاط اشباع صادر می‌کند. معامله‌گران با مشخص‌شدن این نقاط نسبت به موقعیت معاملاتی خود تصمیم‌گیری می‌کنند.

اگر یک سهم بیش‌ازحد خرید شود، شاخص MFI محدوده بالای 80 را نشان می‌دهد، پس بازار مستلزم اصلاح است. از طرف دیگر، اگر اندیکاتور MFI در زیر محدوده 20 باشد، به این معنی است که دارایی در منطقه اشباع فروش قرار دارد و به احتمال زیاد روند معکوس می‌شود. پس این اندیکاتور در محدوده 0 تا 100 نوسان می‌کند و حرکت آن به بالای منطقه 80 نشان از اشباع خرید یک سهم و نفوذ این شاخص به زیر منطقه 20 نشان‌دهنده اشباع فروش آن سهم است.

شاخص MFI به‌واسطه Gene Quong و Avrum Soudack ساخته شده است. برای آن‌که بتوانید از این شاخص به‌درستی استفاده کنید، بهتر است آن را با سایر تکنیک‌های معامله‌گری و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال ترکیب کنید تا سیگنال‌های معاملاتی بهتری ارائه دهد. برای درک بهتر شاخص جریان پول (MFI)، در ادامه فرمول محاسباتی آن را بررسی می‌کنیم.

فرمول شاخص جریان پول (MFI)

برای استفاده از شاخص جریان پول، دانستن فرمول محاسباتی آن برای معامله‌گران ضروری نیست، اما می‌تواند به درک بهتر نحوه کار این شاخص کمک کند. فرمول محاسباتی شاخص جریان پول از سه بخش مهم «قیمت معمولی برای یک دوره»، «جریان پول خام» و «نسبت پول» تشکیل می‌شود. در زیر نحوه محاسبه هرکدام را به‌صورت مجزا و سپس در فرمول اصلی  بیان می‌کنیم.

• قیمت معمولی (Typical Price):

Typical Price = (High + Low + Close) / 3

قیمت معمولی = (بالاترین قیمت + پایین‌ترین قیمت + قیمت نهایی یا بسته‌شدن) / 3

• جریان پول خام (Raw Money Flow):

Raw Money Flow = Typical Price x Volume

جریان پول خام = قیمت معمولی x حجم

• جریان پول مثبت (Positive Money Flow) و جریان پول منفی (Negative Money Flow):

جریان پول مثبت = مجموع جریان پول خام در روزهایی که قیمت معمولی بالاتر از قیمت معمولی روز قبل است.

جریان پول منفی = مجموع جریان پول خام در روزهایی که قیمت معمولی کمتر از قیمت معمولی روز قبل است.

• نسبت پول (Money Ratio):

Money Ratio = Positive Money Flow / Negative Money Flow

نسبت پول = جریان پول مثبت / جریان پول منفی

• شاخص جریان پول (MFI): شاخص MFI پس از ارزیابی نتایج حاصل از فرمول‌های ذکرشده در بالا محاسبه می‌شود.

MFI = 100 – (100 / (1 + Money Ratio))

MFI = 100 – (100 / (1 + نسبت پول))

MFI یک شاخص ارزشمند است که قدرت و جهت پول‌های ورودی و خروجی به یک سهام را ارزیابی می‌کند. اندیکاتور MFI با استفاده از چهار فرمول به‌دست می‌آید که در زیر به‌صورت مختصر توضیح می‌دهیم.

• «قیمت معمولی»، میانگین سه قیمت بالاترین، پایین‌ترین و قیمت بسته‌شدن کندل برای یک دوره معین است. این قیمت، نشان‌دهنده میانگین قیمتی است که یک سهم در آن دوره ثبت می‌کند.
• «جریان پول خام» حاصل‌ضرب قیمت معمولی و حجم کلی معاملات برای یک دوره معین است. این جریان پول خام نیز نشان‌دهنده مقدار پولی است که به یک سهم وارد یا از آن خارج می‌شود.
• «نسبت پول» جریان‌های پولی مثبت و منفی را در طول دوره‌های از پیش تعیین‌شده مقایسه می‌کند. این نسبت جهت و قدرت جریان پول را نشان می‌دهد.
• برای محاسبه «شاخص جریان پول (MFI)»، نسبت پول در مقیاس 0 تا 100 برای ایجاد شاخص جریان پول استفاده می‌شود. این محاسبه میزان قدرت حرکت قیمت و بازگشت‌های احتمالی روند را نشان می‌دهد.

با توجه به توضیحات بالا، شاخص MFI به‌طورکلی یک نوسانگر در مقیاس 0 تا 100 برای مشخص‌کردن حجم ورودی و خروجی پول در یک سهام است تا معامله‌گران را به معاملات خریدوفروش ترغیب کند. درواقع ورود پول می‌تواند قیمت یک سهام را افزایش و خروج آن باعث کاهش ارزش آن سهم شود. این داده‌ها در نقاط اشباع خریدوفروش سیگنال‌های معاملاتی مناسبی هستند.

کاربردهای اندیکاتور MFI

شاخص جریان پول 5 کاربرد اساسی در تحلیل تکنیکال دارد، اما مهم‌ترین کاربرد آن شناسایی واگرایی‌ها است. در ادامه هرکدام از این کاربردها را معرفی می‌کنیم.

• تایید روند: اندیکاتور MFI برای تایید قدرت و پایداری حرکت روند کاربرد دارد. هنگامی که این شاخص همگام با روند غالب است یک حرکت سالم و قوی را در بازار نشان می‌دهد. واگرایی بین شاخص جریان پول و روند قیمت نیز به‌عنوان یک هشدار معکوس‌شدن احتمالی روند استفاده می‌شود.
• تشخیص واگرایی: شاخص MFI به معامله‌گران در تشخیص واگرایی‌ها کمک می‌کند. معامله‌گران با بررسی تغییرات در مناطق اشباع خریدوفروش شاخص MFI، تغییر روند احتمالی را تشخیص می‌دهند. واگرایی‌های این شاخص با نمودار قیمت، به‌عنوان اولین علائم هشداردهنده تغییر در احساسات بازار و نقاط برگشت احتمالی برای روندها به‌حساب می‌آیند.
• تایید سیگنال‌های معاملاتی: شاخص جریان پول به‌عنوان فیلتری برای سیگنال‌های معاملاتی تولیدشده توسط سایر اندیکاتورها عمل می‌کند. معامله‌گران پس از دریافت یک سیگنال خرید از یک تکنیک معاملاتی، آن را با موقعیت اشباع خرید در اندیکاتور MFI بررسی می‌کنند و مطابق آن وارد معامله می‌شوند یا حدضرر خود را مشخص می‌کنند. قرارگرفتن شاخص MFI در ناحیه 20 به موقعیت‌های فروش بیش‌ازحد اشاره می‌کند که سیگنال خرید ایجاد می‌شود. در ناحیه 20 شاخص MFI، معمولا باید وارد معاملات خرید شوید و در مناطق بالاتر از 80 به فکر معاملات فروش باشید.
• بررسی قدرت روند بازار: شاخص MFI با نشان‌دادن شدت خریدوفروش در بازار، قدرت یا ضعف کلی روند قیمت یک سهام را ارزیابی می‌کنند. حرکت خط شاخص MFI به سمت پایین نشان‌دهنده فشار فروش است، درحالی‌که حرکت این خط به سمت بالا فشار خرید را نشان می‌دهد.
• مقایسه جریان پول سهام: نقاط قوت یا ضعف نسبی یک سهم با سهام‌های دیگر توسط MFI مشخص می‌شود. معامله‌گران با اندیکاتور MFI معاملات خود را بر روی سهام‌های مختلف اولویت‌بندی می‌کنند، زیرا جریان پول قوی و ضعیف نشان‌دهنده حرکت‌های بزرگ در بازار است و هر بازاری که حجم بیشتری دارد، میزان تغییرات بیشتری را تجربه می‌کند.

به‌دلیل همین کاربردها، شاخص MFI به‌طورگسترده توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران برای اتخاذ تصمیمات معاملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته معامله‌گران حرفه‌ای شاخص جریان پول را به‌تنهایی در تصمیمات معاملاتی مدنظر قرار نمی‌دهند و سایر اندیکاتورها را نیز با آن ترکیب می‌کنند.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع خرید و فروش جفت ارز در فارکس

نحوه استفاده از اندیکاتور MFI

استفاده از شاخص MFI در میان معامله‌گران به‌عنوان بخشی از استراتژی معاملاتی محسوب می‌شود. این اندیکاتور در درجه اول برای سنجش قدرت و پایداری حرکات قیمت در بازار با بررسی حجم و عملکرد قیمت استفاده می‌شود. معامله‌گران در تشخیص بازگشت‌های احتمالی قیمت، موقعیت‌های بیش‌ازحد خرید یا فروش بیش‌ازحد و اختلاف قیمت و حجم از این شاخص کمک می‌گیرند.

معامله‌گرانی که اغلب از اندیکاتورها استفاده می‌کنند و به استراتژی تحلیل تکنیکال پایبند هستند، اغلب اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک (MA)، شاخص قدرت نسبی (RSI) و MACD (واگرایی میانگین متحرک همگرایی) را با اندیکاتور MFI ترکیب می‌کنند. این معامله‌گران قبل از تصمیم‌گیری در مورد ورود به معاملات، سیگنال‌های معاملاتی را توسط تعدادی از اندیکاتورها از جمله شاخص جریان پول بررسی می‌کنند.

شاخص MFI در معاملات روزانه، برای شناسایی فرصت‌های خریدوفروش در طول یک دوره معاملاتی کاربرد دارد. استفاده از شاخص (MFI) در معاملات روزانه 8 مرحله دارد.

محدودیت‌های اندیکاتور MFI

• اصول شاخص MFI را بشناسید: اصول و فرمول محاسباتی در اندیکاتور MFI را همان‌طوری که در بالا توضیح داده شد، بیاموزید. درک کنید که MFI درواقع حرکات ورود و خروج پول را با داده‌های قیمت و حجم مبادلات ارزیابی می‌کند.
• چارچوب زمانی برای معاملات خود را تعیین کنید: تایم‌فریم معاملاتی خود را انتخاب کنید که برای استراتژی شما مناسب است. شاخص MFI در سایر زمان‌ها مانند نمودارهای 5 دقیقه‌ای، 15 دقیقه‌ای یا حتی 1 ساعته هم قابل اعمال است، پس انتخاب بازه زمانی مناسب کاملا به سبک و استراتژی معاملاتی شما بستگی دارد.
• سطوح اشباع خریدوفروش را شناسایی کنید: می‌توانید سطوح خریدوفروش بیش‌ازحد در شاخص MFI را متناسب با سبک معاملاتی خود انتخاب کنید. در شاخص MFI مناطق بالای محدوده 80 معمولاً به‌عنوان مناطق اشباع خرید درنظر گرفته می‌شوند، درحالی‌که مناطق پایین محدوده 20 معمولاً به‌عنوان مناطق فروش بیش‌ازحد به‌حساب می‌آیند. شما می‌توانید به‌جای محدوده 80، محدوده 90 را به‌عنوان منطقه اشباع خرید و محدوده 10 را به‌عنوان منطقه اشباع فروش در نظر بگیرید.
• به‌دنبال واگرایی‌ها باشید: به‌دنبال تفاوت حرکت بین شاخص MFI و روند قیمت باشید. زمانی که قیمت درحال ثبت کف‌های پایین‌تر است اما اندیکاتور MFI کف‌های بالاتری را ثبت می‌کند، این یک واگرایی صعودی است که فرصت خرید احتمالی محسوب می‌شود. از طرف دیگر، واگرایی نزولی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت درحال ثبت سقف‌های جدید است، اما شاخص MFI سقف‌های پایین‌تری ثبت می‌کند و فرصت‌های فروش احتمالی را نشان می‌دهد.
• تجزیه و تحلیل حجم: برای تأیید سیگنال‌های معاملاتی، داده‌های شاخص MFI را با تجزیه و تحلیل حجم (Volume) ترکیب کنید. حجم قوی در شاخص جریان پول، از نشانه‌های صعود یا نزول است و ورود یا خروج آن می‌تواند سیگنال‌های معاملاتی را تایید کند.
• شناسایی نقاط ورود و خروج: بر‌اساس داده‌های شاخص MFI و سایر اندیکاتورها، در مورد نقاط ورود و خروج برای معاملات خود تصمیم بگیرید. زمانی که شاخص MFI در محدوده فروش بیش‌ازحد قرار دارد، به بازکردن یک معامله خرید فکر کنید. زمانی که این شاخص به بالای سطح خرید بیش‌ازحد می‌رسد، به بازکردن یک موقعیت فروش فکر کنید که نشان‌دهنده آغاز روند نزولی است.
• ریسک خود را مدیریت کنید: استراتژی مدیریت ریسک برای محافظت از سرمایه خود داشته باشید. قراردادن حدضرر یا استفاده از دکمه توقف معامله از نکات اساسی مدیریت ریسک هستند.
• تمرین و اصلاح استراتژی: استراتژی معاملات روزانه مبتنی بر شاخص MFI را در یک محیط معاملاتی شبیه‌سازی‌شده یا روی کاغذ قبل از اجرای آن با پول واقعی آزمایش کنید. معاملات و استراتژی خود را نظارت و ارزیابی کنید و درصورت لزوم آن را اصلاح کنید.

با این 8 قدم می‌توانید از شاخص جریان پول (MFI) برای معاملات روزانه استفاده کنید و پس از درک و اصلاح اشتباهات استراتژی خود، وارد معاملات واقعی شوید.

بیشتر بخوانید: پوزیشن سایز در فارکس

شاخص جریان پول (MFI) یک شاخص فنی محبوب است که در بازارهای مالی برای اندازه‌گیری قدرت و جهت جریان پول استفاده می‌شود، اما دارای شش محدودیت است که معامله‌گران باید به آن‌ها توجه کنند.

• صدور سیگنال‌های اشتباه: شاخصMFI کامل نیست و می‌تواند مانند هر اندیکاتور دیگری، سیگنال‌های اشتباهی تولید کند. احساسات واقعی فعالان بازار همیشه در قیمت و حجم منعکس نمی‌شود و چون در شاخص جریان پول همیشه آمار حجم و قیمت بازار ارزیابی می‌شود، طبیعتا سیگنال‌های کذب نیز تولید می‌کند.
• اندیکاتور تاخیری: شاخص MFI به داده‌های قیمت و حجمی واکنش نشان می‌دهد که قبلاً اتفاق افتاده است، از این رو یک اندیکاتور عقب‌ماندگی یا تاخیری به حساب می‌آید. این شاخص نمی‌تواند هشدارهای دقیقی برای تغییرات سریع بازار محسوب شود. به‌همین‌خاطر معامله‌گران نباید به تنهایی سیگنال‌های معاملاتی اندیکاتور MFI را ملاک معاملات خود قرار دهند.
• حساسیت به بازه زمانی: یک بازه زمانی در محاسبات شاخص MFI معمولا 14 دوره است. حساسیت شاخص جریان پول تحت تأثیر طول دوره است و میزان کیفیت سیگنال‌های معاملاتی را تعیین می‌کند. زمان‌های طولانی‌تر سیگنال‌های دیرتری تولید می‌کنند که امکان معاملات سریع را ندارند. از طرفی دوره‌های کوتاه‌تر سیگنال‌های بیشتر اما اشتباه‌تری تولید می‌کنند که به ضرر معامله‌گران است.
• ضعف در بازارهای بی‌روند: شاخص MFI در بازارهایی که دارای یک روند، چه صعودی یا نزولی هستند، بهتر عمل می‌کند. اما این شاخص در بازارهای بدون روند (Range)، سیگنال‌های متناقض یا غیرقابل اعتمادی را تولید می‌کند. معامله‌گران باید در چنین شرایطی از شاخص MFI با احتیاط استفاده کنند.
• برای همه بازارهای مالی مناسب نیست: شاخص MFI اساساً برای استفاده در بازارهای سهام طراحی شده است. از این شاخص همچنین می‌توانید در سایر بازارهای مالی مانند ارز یا کالاها استفاده کنید، اما نتایج آن همیشه مطلوب نیست. این محدودیت به‌خاطر عدم همبستگی‌های حجم و قیمت در برخی بازارها است.
• محدودیت ارزیابی: شاخص MFI داده‌های فشار خریدوفروش را ارزیابی می‌کند، اما سایر عناصری که بر پویایی بازار تأثیر می‌گذارند، مانند تحلیل بنیادی یا فاندامنتال و احساسات معامله‌گران را در نظر نمی‌گیرد. البته هیچ اندیکاتوری به تنهایی نمی‌تواند پیش‌بینی‌های دقیق از بازار ارائه دهد تا تمام ریسک‌ها در معاملات را حذف کند. بنابراین معامله‌گران همیشه باید در استفاده از اندیکاتورها احتیاط کنند و سایر عوامل تاثیرگذار در معاملات را در نظر بگیرند.

بیشتر بخوانید: بازار رونددار چیست؟

ترکیب اندیکاتور MFI و شاخص RSI

MFI (شاخص جریان پول) و RSI (شاخص قدرت نسبی) با هم در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شوند. هر دو شاخص، اطلاعات ارزشمندی در مورد شرایط و احساسات بازار ارائه می‌دهند و استفاده از آن‌ها در یک ترکیب، اثربخشی استراتژی‌های معاملاتی را افزایش می‌دهد. در ادامه به مزایای ترکیب این دو شاخص اشاره می‌کنیم.

• تایید سیگنال معاملاتی: هنگامی که شاخص‌های MFI و RSI سیگنالی را تایید می‌کنند، اعتماد به آن در معاملات افزایش می‌یابد. برای مثال اگر هر دو اندیکاتور، سیگنال حاکی از حضور قیمت در منطقه اشباع خرید را تایید کنند، درنظرگرفتن اصلاح یا برگشت قیمت احتمالی منطقی‌تر است.
• شناسایی واگرایی‌ها: ترکیب اندیکاتورهای MFI و RSI در شناسایی واگرایی‌ها بسیار کارآمد است. واگرایی‌ها نشانه‌های هشداردهنده تغییر روند احتمالی محسوب می‌شوند و اگر MFI واگرایی را نشان دهد و RSI نیز آن را تأیید کند، احتمال تغییر در جهت قیمت تقویت می‌شود.
• دیدگاه‌های مختلف: اندیکاتور MFI بر حجم و جریان پول تمرکز دارد، درحالی‌که شاخص RSI فقط بر تغییرات قیمت متمرکز است. معامله‌گران با در نظرگرفتن دیدگاه‌های متفاوت این دو شاخص، می‌توانند حرکات بازار را بهتر درک کنند. از یک طرف نقاط اشباع خریدوفروش و از طرف دیگر نوسانات قیمت باعث اصلاح بسیاری از سیگنال‌های اشتباه می‌شود.
• افزایش مدیریت ریسک: ترکیب شاخص‌های MFI و RSI با ارائه اطلاعات تکمیلی به مدیریت ریسک کمک می‌کند. معامله‌گران با شناسایی سطوح اشباع خریدوفروش در این دو اندیکاتور، بهترین نقاط را برای کسب سود یا کاهش ضرر  تعیین می‌کنند و به این‌صورت ریسک خود را کاهش می‌دهند.

یادتان باشد که هیچ اندیکاتوری به‌تنهایی یا به‌صورت ترکیبی با دیگر شاخص‌ها، نمی‌تواند پیش‌بینی دقیق از یک معامله ارائه دهد. با این‌حال ترکیب اندیکاتورها تنها میزان ریسک را کاهش می‌دهد و به سیگنال‌ها اعتبار بیشتری می‌بخشد. معامله‌گران حرفه‌ای استراتژی‌های خود را با ترکیب چندین شاخص و تاکتیک، نسبت به سبک معاملاتی خود ایجاد می‌کنند تا میزان موفقیت‌شان افزایش پیدا کند.

شاخص جریان پول (MFI) اندیکاتوری است که برای اندازه‌گیری جهت جریان پول در بازار استفاده می‌شود. شاخص جریان پول (MFI) اطلاعات ارزشمندی در مورد فشار خریدوفروش پشت‌پرده قیمت ارائه می‌دهد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با تجزیه و تحلیل MFI می‌توانند احساسات بازار را بهتر درک کنند و تغییرات احتمالی روند را تشخیص دهند. اندیکاتور MFI در ارزیابی قدرت و حرکت روند بسیار مفید است. نقاط اشباع خریدوفروش مهم‌ترین نقاط برای معاملات براساس شاخص MFI است که میزان موفقیت در معامله را افزایش می‌دهد. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با این شاخص سیگنال‌های معاملاتی را اعتبارسنجی می‌کنند. به این ترتیب شاخص MFI در تعیین زمان و نقاط ورود و خروج از بازار تاثیرگذار است. فعالان بازار با گنجاندن شاخص جریان پول در محاسبات خود و ترکیب آن با سایر اندیکاتورها و تکنیک‌های معامله‌گری، می‌توانند استراتژی‌های معاملاتی مؤثرتری برای خود بسازند.

بیشتر بخوانید: ثبت نام بروکر اپوفایننس

بروکر اپوفایننس ارائه‌دهنده بهترین خدمات مالی برای معاملات فارکس، سهام‌های بین‌المللی، ارزهای دیجیتال و کالاها با کم‌ترین کمیسیون و اسپرد است. با ثبت‌نام در این مجموعه، از امکانات بی‌نظیر معامله‌گری و کپی ترید بهره‌مند می‌شوید.

منبع +++

واگرایی‌‌ها یکی از بهترین الگوهای معاملاتی هستند، زیرا سیگنال‌های بسیار قابل اعتماد و با کیفیت بالا را درصورت ترکیب با سایر ابزارها و تحلیل‌های تکنیکال ارائه می‌دهند. استفاده از واگرایی‌ یک اندیکاتور فنی، برای تشخیص حرکت قیمت در بازار، یک تکنیک معاملاتی روزانه میان معامله‌گران حرفه‌ای است. زمانی که قیمت یک دارایی و یک اندیکاتور در جهت مخالف حرکت می‌کنند، می‌توان واگرایی‌ را در نمودارهای معاملاتی مشاهده کرد. این یک سیگنال است که روند فعلی ممکن است معکوس شود. برای آشنایی با بهترین اندیکاتورهای واگرایی‌ و یادگیری معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ در ادامه با ما همراه باشید.

برای انجام معاملات در بازارهای مالی، پلتفرم معاملاتی اپوفایننس بهترین گزینه است. این پلتفرم به‌‌عنوان بهترین بروکر ایرانی، امکانات زیادی از جمله معاملات آتی در فضای کاملا حرفه‌ای را ارائه می‌دهد. همچنین می‌توانید از امکان سوشال‌ترید و کپی‌ترید در این پلتفرم استفاده کنید. معامله‌گری فارکس، سهام‌های بین‌المللی، ارزهای دیجیتال و کالاها، از جمله امکاناتی است که این مجموعه ارائه می‌دهد.

واگرایی‌ (Divergence) چیست؟

واگرایی‌ زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به بالاترین یا پایین‌ترین حد خود می‌رسد. نمودار درحال ثبت سقف‌ یا کف‌های جدید است، اما اندیکاتوری که استفاده می‌کنید خلاف این داده‌ها را ثبت می‌کند. وقتی شاخص و روند قیمت در چارت هماهنگ نیستند، به‌این معنی است که اتفاقی در نمودار، درحال رخ‌دادن است. این اتفاق می‌تواند موقعیت معاملاتی شما را تهدید کند یا صرفا یک توقف و معکوس‌شدن موقت در روند باشد. به‌هرحال شما تنها با نگاه‌کردن به نمودارهای قیمت، نمی‌توانید آن را شناسایی کنید و بررسی آن، نیاز به بررسی یکی از شاخص‌های روند دارد.

برای یک معامله‌گر تشخیص واگرایی‌ کافی نیست، بلکه درک نحوه به‌کارگیری استراتژی‌های موثر، هنگام معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ ‌بسیار مهم است. با مشاهده واگرایی‌، مواردی که باید بررسی و اجرا شوند شامل استفاده از دستورات توقف ضرر، تجزیه‌وتحلیل سطوح حمایت و مقاومت و نظارت دقیق بر حرکت دارایی است. حتی با وجود این استراتژی‌ها، مدیریت ریسک یکی از جنبه‌های اساسی واگرایی‌ معاملات است. بسیار مهم است که میزان سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید و قبل از ورود به معامله، یک استراتژی خروج مناسب داشته باشید.

اگرچه اندیکاتورها تا حدودی از قیمت لحظه‌ای عقب هستند، اما واگرایی‌‌ها، این عقب‌ماندگی را با دادن سیگنال‌های معاملاتی بهتر و قابل اعتمادتر جبران می‌کنند. واگرایی‌‌ برای همه معامله‌گران پیرو روند و پیرو بازگشت روند مناسب است. معامله‌گران پیرو روند از واگرایی‌‌ها برای زمان‌بندی مناسب خروج از معاملات استفاده می‌کنند. همچنین، معامله‌گران پیرو بازگشت روند با مشاهده واگرایی‌ و معکوس‌شدن قیمت، وارد معامله می‌شوند و سود کسب می‌کنند.

واگرایی‌ یک الگوی معاملاتی قدرتمند است و هر کسی که بداند چگونه با سیگنال‌های واگرایی‌‌ در بازار مالی معامله کند، می‌تواند یک استراتژی قوی و مؤثر برای کسب سود داشته باشد. یادگیری روش معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها کار بسیار سختی نیست، اما به آشنایی کامل شما با اندیکاتورهای واگرایی‌ و تکنیک‌های معامله‌گری نیاز دارد. در ادامه مهم‌ترین شاخص‌های واگرایی‌ را معرفی می‌کنیم.

واگرایی‌ شاخص قدرت نسبی (RSI)

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index) که به اختصار به آن RSI می‌گویند، یک شاخص میانگین قدرت در کندل‌های صعودی و نزولی است. این ابزار میانگین سود و ضرر را براساس قدرت قیمت در کندل‌های یک دوره مشخص بررسی می‌کند. برای مثال اگر طول دوره بررسی این شاخص 14 باشد، کندل‌های صعودی و کندل‌های نزولی را در 14 کندل گذشته مقایسه می‌کند. هنگامی که مقدار شاخص قدرت نسبی پایین‌تر از خط میانگین است، به این معنی است که کندل‌های نزولی بیشتر و قوی‌تری نسبت به کندل‌های صعودی در 14 کندل گذشته وجود دارد. همچنین، زمانی که این شاخص بالاتر از خط میانگین است، یعنی کندل‌های صعودی بیشتر و بزرگ‌‎تری نسبت به کندل‌های نزولی در 14 کندل گذشته وجود دارد.

این شاخص همچنین با نشان‌دادن حرکت قیمت به بالای خط 70 (محدوده خرید بیش‌ازحد) یا پایین خط 30 (فروش بیش‌ازحد) به معامله‌گران درباره وضعیت بازگشت قیمت اطلاعات مهمی می‌دهد. این داده‌ها و واگرایی‌‌هایی که در شاخص قدرت نسبی درباره نمودار قیمت ظاهر می‌شوند، سیگنال‌هایی هستند که می‌توانند ملاک تصمیم‌گیری‌های معامله‌گران برای خریدوفروش یک سهم قرار بگیرند. این اندیکاتور بهترین شاخص برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها در بازارهای مالی است.

بیشتر بخوانید: استفاده از قدرت همبستگی‌های فارکس

واگرایی‌ شاخص قدرت نسبی (RSI) چه زمانی تشکیل می‌شود؟

دانستن این‌که چه زمانی واگرایی‌ در شاخص قدرت نسبی اتفاق می‌افتد، کاملا به شناخت شما از واگرایی‌‌ها بستگی دارد. به‌طورکلی معامله‌گران اگر بخواهند از روش معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها سود کسب کنند، باید به درستی محل تشکیل آن‌ها را تشخیص دهند.

در تصویر زیر سه خط روی نمودار کندلی و سه خط روی نمودار شاخص RSI کشیده‌شده است. از میان این خطوط فقط مورد شماره 3، واگرایی‌ است و باید به آن توجه شود. همه این سه خط را در ادامه بررسی می‌کنیم.

به‌طورمعمول، شاخص RSI در طول روندهای صعودی سالم و قوی به سقف‌های بالاتری می‌رسد. این بدان معناست که کندل‌های صعودی بیشتر و بزرگ‌تری در موج روند اخیر نسبت به موج قبلی وجود دارد. این خط واگرایی‌ محسوب نمی‌شود (خط شماره 2).

هنگامی که شاخص RSI در طول یک روند صعودی به سقف‌های برابری می‌رسد، به این معنی است که حرکت روند قیمت بدون تغییر است. این خط نیز واگرایی‌ محسوب نمی‌شود، زیرا فقط به این معنی است که روند صعودی هم‌چنان بالا و پایدار است. سقف‌های برابر در شاخص قدرت نسبی، معکوس یا ضعف را نشان نمی‌دهند و به این معنی است که روند بدون تغییر درحال پیشرفت است (خط شماره 1).

واگرایی‌ زمانی رخ می‌دهد که قیمت در طول یک روند صعودی به بالاترین حد خود می‌رسد، اما شاخص RSI به جای سقف بالاتر یا برابر، یک سقف پایین‌تر ثبت می‌کند. این اتفاق به معنای آن است که جدیدترین کندل‌های صعودی به اندازه عملکرد قبلی قیمت قوی نبوده و روند درحال از دست‌دادن قدرت است. این همان اتفاقی است که ما به آن واگرایی‌ می‌گوییم و نشان‌دهنده پایان روند صعودی است و یک روند نزولی را ممکن می‌کند (خط شماره 3).

واگرایی‌ در قیمت و حرکت روند نزولی نیز برعکس توضیحات بالا اتفاق می‌افتد. در روند نزولی، قیمت درحال ثبت کف‌های پایین‌تر است، اما شاخص قدرت نسبی کف‌های بالاتری را ثبت می‌کند.

نحوه استفاده از واگرایی‌ RSI در معاملات

تحلیل تکنیکال کلاسیک بسیار ناقص است، زیرا فقط به روند قیمت توجه می‌کند. معامله‌گری که برای تجزیه‌وتحلیل قیمت‌های خود فقط به بالا و پایین‌های قیمت متکی است، اغلب سرنخ‌های مهم را از دست می‌دهد و پویایی بازار را کاملاً درک نمی‌کند. همان‌طور که در بالا مشاهده کردید، حتی اگر یک روند در نگاه اول «سالم» به نظر برسد، ممکن است در همان زمان شتاب خود را از دست بدهد. واگرایی‌ در اندیکاتور RSI به شما می‌گوید که پویایی روند در حال تغییر است؛ اگر چه هنوز می‌تواند مانند یک روند واقعی به نظر برسد، اما پایان آن ممکن است نزدیک باشد.

برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌های شاخص RSI، ابتدا این اندیکاتور را از طریق بخش اندیکاتورها در نمودار خود فعال کنید. برای این کار در کادر جست‌جو کلمه RSI را وارد کرده و در قسمت نتایج، Relative Strength Index را انتخاب کنید. این شاخص در زیر نمودار قیمت، به‌صورت یک باکس با دو محدوده مشخص که دو خط میانگین متحرک و RSI در میانه آن نوسان می‌کنند، نمایش داده می‌شود. در حالت پیش‌فرض، طول دوره خط میانگین متحرک 14 و رنگ آن زرد است. طول دوره شاخص قدرت نسبی نیز در حالت پیش‌فرض 14 و رنگ آن بنفش است.

حال‌که این شاخص روی نمودار شما قرار گرفت، در نقاط خرید یا فروش بیش‌ازحد به دنبال واگرایی‌ باشید. تصاویر بالا، همگی نحوه رسم‌کردن خطوط برای شناسایی واگرایی‌ را نشان می‌دهند. با مشاهده واگرایی‌ نباید فورا اقدام کنید. ابتدا باید این واگرایی‌ را توسط اندیکاتورها یا ابزارهای دیگر تایید کنید. برای مثال می‌توانید از الگوهای بازگشتی کندل‌ها در تایید واگرایی‌ استفاده کنید. کندل‌های بازگشتی نشان از کاهش قدرت قیمت در روند دارند. هرچند این کندل‌ها ممکن است سقف‌های جدیدی را ثبت کنند، اما سایه‌های بلندی دارند که نشان می‌دهد قیمت به یک مقاومت نزدیک شده است یا دیگر توان صعود ندارد.

بیشتر بخوانید: شمع های ژاپنی

معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ شاخص همگرا و واگرا (MACD)

اندیکاتور مکدی یا شاخص همگرا و واگرا که به اختصار MACD می‌گویند، یک شاخص حرکتی است که به بهترین وجه روند را دنبال می‌کند. این اندیکاتور روند، از یک خط سیگنال به رنگ زرد، یک خط مکدی به رنگ آبی و همچنین یک هیستوگرام تشکیل می‌شود. خطوط زرد و آبی این شاخص، از نوع میانگین متحرک نمایی با طول دوره 12 و 26 است. این شاخص سیگنال‌های ورود و خروج خود را با شکست خط مکدی توسط خط سیگنال صادر می‌کند.

بیشتر بخوانید: میانگین متحرک نمایی

واگرایی‌ شاخص مکدی چه زمانی تشکیل می‌شود؟

هیستوگرام در مکدی وظیفه نشان‌دادن قدرت در روند را دارد، اما به‌دلیل آن‌که در این شاخص محدوده خریدوفروش بیش‌ازحد مشخص نیست، نمی‌توان به سیگنال‌های آن اعتماد کرد. همچنین از هیستوگرام برای شناسایی واگرایی‌ در نمودار و شاخص استفاده می‌شود. واگرایی‌ نزولی در مکدی زمانی ظاهر می‌شود که نمودار کندلی قیمت در حال ثبت سقف‌های جدید است، اما هیستوگرام سقف‌های پایین‌تری ایجاد می‌کند. واگرایی‌ صعودی در مکدی برعکس واگرایی‌ نزولی است. در واگرایی نزولی درحالی‌که قیمت کف‌های پایین‌تری ثبت می‌کند، هیستوگرام مکدی در حال ثبت کف‌های بالاتری است.

نحوه استفاده از واگرایی‌ مکدی در معاملات

برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها در مکدی باید مانند شاخص RSI عمل کنید. ابتدا این شاخص را در نمودار فعال کنید. پس از فعال‌سازی، با رسم خط روی نمودار کندلی قیمت و سپس مشخص‌کردن همان مناطق در شاخص مکدی، به دنبال واگرایی‌‌ها باشید. برای تشخیص درست واگرایی‌ باید سقف‌های بالاتر یا کف‌های پایین‌تر هیستوگرام در مکدی را بررسی کنید. این واگرایی‌‌های مشخص‌شده نیز نباید به تنهایی ملاک معاملات قرار بگیرند. برای تایید واگرایی‌ در مکدی بهتر است به سراغ الگوهای کندلی بازگشتی یا سطوح حمایت و مقاومت بروید.

واگرایی‌ شاخص Stochastic

Stochastic یا استوکاستیک یک شاخص تکنیکی مومنتوم است که با مقایسه قیمت بسته‌شدن آخرین دوره با محدوده قیمت‌های قبلی در 14 دوره گذشته کار می‌کند. از این اندیکاتور برای دریافت سیگنال‌های خریدوفروش بیش‌ازحد در نقاط کف یا سقف استفاده می‌شود. شاخص استوکاستیک نسبت به شاخص‌های مکدی و قدرت نسبی، حساسیت بیشتری دارد.

این شاخص سیگنال‌های واگرایی‌ بیشتر و در نتیجه فرصت‌های معاملاتی بیشتری ارائه می‌دهد، اما تولید سیگنال‌های زیاد باعث می‌شود تا از دقت آن‌ها کاسته شود. برای دریافت سیگنال‌های درست ابتدا باید میزان حساسیت این شاخص را با ایجاد تغییرات در %K و %D کاهش دهید. سپس با ترکیب این شاخص و دیگر تکنیک‌های معامله‌گری، سیگنال‌ها را تایید کنید.

واگرایی‌ شاخص استوکاستیک چه زمانی تشکیل می‌شود؟

شاخص استوکاستیک در نمودار به‌صورت یک باکس جدا زیر چارت نمایش داده می‌شود. در این نمودار سه خط نقطه‌چین در محدوده‌های 0، 50 و 100 وجود دارد. محدوده 50 در وسط شاخص، منطقه تعادل است. محدوده 0 در پایین، منطقه فروش بیش‌ازحد و محدوده 100 در بالا، منطقه خرید بیش‌ازحد است.

واگرایی‌ نزولی زمانی تشکیل می‌شود که قیمت با کندل‌های نمودار، سقف‌های جدیدی ثبت می‌کنند، اما خطوط شاخص استوکاستیک، در مناطق 0 یا 100 سقف‌های پایین‌تری را ثبت می‌کنند. همچنین در واگرایی‌ صعودی که برعکس واگرایی‌ نزولی است، روند قیمت در حال ثبت کف‌های پایین‌تر است، اما خطوط استوکاستیک کف‌های بالاتری را نسبت به کف‌های قبلی خود ایجاد می‌کنند.

نحوه استفاده از واگرایی‌ استوکاستیک در معاملات

برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها در شاخص استوکاستیک، ابتدا این اندیکاتور را روی چارت فعال کنید. برای این کار Stochastic را جستجو کنید. پس از انتخاب و فعال‌سازی آن بگروی نمودار، با بررسی سقف و کف‌های کندل‌ها در چارت، واگرایی‌ آن‌ها با سقف و کف‌های شاخص استوکاستیک را بسنجید. پس از یافتن واگرایی‌‌ها بهتر است برای تایید آن‌ها از شاخص‌ها یا ابزارهای دیگری کمک بگیرید. اگر ابزارهای دیگر این واگرایی‌ را تایید کنند، می‌توانید در جهت این واگرایی‌ نسبت به معاملات خود تصمیم‌گیری کنید.

نکات مهم در معامله ‌کردن با واگرایی‌‌

واگرایی‌ همیشه منجر به بازگشت قیمت نمی‌شود و اغلب قیمت فقط پس از یک واگرایی‌ وارد یک ناحیه تثبیت (رِنج) می‌شود. به‌خاطر داشته باشید واگرایی‌ فقط نشانه از دست‌دادن قدرت حرکت است، اما لزوماً نشان‌دهنده یک تغییر روند نیست. برای جلوگیری از معاملات اشتباه با واگرایی‌ بهتر است از ابزارهای تأیید دیگری استفاده کنید. درست مانند هر استراتژی معاملاتی دیگر، شما باید عوامل مختلفی را در استراتژی خود بررسی کنید.

سطوح یا محدوده یک مفهوم جهانی در معاملات است و صرف‌نظر از استراتژی معاملاتی شما، افزودن فیلتر سطوح معمولا همیشه می‌تواند کیفیت سیگنال‌ها و معاملات را افزایش دهد. به جای اینکه معاملات خود را فقط بر معیار واگرایی‌ انجام دهید، بهتر است ابتدا به منطقه حمایت و مقاومت قبلی توجه کنید و پس از آن به‌دنبال واگرایی‌‌ها و تغییر روند باشید.

تصویر بالا یک مثال خوب درباره معامله ‌کردن با واگرایی‌‌‌ها است. در سمت چپ، یک روند صعودی با دو واگرایی‌ را می‌بینید. اولین واگرایی‌ (خط قرمز) به طور کامل شکست خورد و دومی (خط سبز) به یک برنده بزرگ منجر شد. این دو چه فرقی داشتند؟ وقتی به دوره زمانی بالاتر در تصویر سمت راست نگاه می‌کنید، می‌بینید که واگرایی‌‌های اول در میانه روند اتفاق افتاده و واگرایی‌ دوم در یک سطح مقاومتی بسیار مهم (خط زرد و فلش زرد) تشکیل شده است. پس به عنوان یک معامله‌گر، ابتدا مناطق حمایت یا مقاومت را به‌درستی شناسایی کنید و سپس اجازه دهید قیمت به آن مناطق برسد. چنین رویکردی بر میزان موفقیت شما در معاملات تأثیر زیادی دارد.

برای کاهش سیگنال‌های اشتباه واگرایی‌ بهتر است در جهت روند بلندمدت وارد معامله شوید. عجله نکنید و همیشه منتظر بمانید تا کندلی که واگرایی‌ را تایید می‌کند، بسته شود. تا زمانی که کندل بسته نشود، سیگنال معاملاتی ناشی از واگرایی‌ می‌تواند به همان سرعتی که ظاهر شد، ناپدید شود. حدضرر خود را رعایت کنید و حتما با اهرم و حجم مناسب وارد معامله شوید. موفقیت شما در معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ها به میزان قابل توجهی، به مهارت و آشنایی شما با بازارهای مالی بستگی دارد. اگر از ترکیب اندیکاتورهای مختلف با الگوی واگرایی‌ بتوانید به درستی استفاده کنید، قطعا از بازار سود کسب می‌کنید.

استراتژی‌هایی برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ها

معاملات واگرایی‌ درصورت استفاده درست می‌توانند یک استراتژی قدرتمند باشند. در اینجا چند استراتژی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید:

• استراتژی معکوس روند: رایج‌ترین استراتژی در واگرایی‌، استراتژی معکوس روند است. هنگامی که یک واگرایی‌ را شناسایی کردید، برای تغییر روند احتمالی در قیمت آماده شوید و معاملات خود را براساس آن برنامه‌ریزی کنید.
• استراتژی ادامه روند: گاهی پس از واگرایی‌، باز هم قیمت به روند قبلی خود ادامه می‌دهد. معامله‌گران حرفه‌ای از این به عنوان فرصتی برای افزودن به موقعیت معاملاتی فعلی خود یا شروع موقعیت جدید معاملاتی استفاده کنند.
• استراتژی تلاقی: این استراتژی شامل تایید سیگنال‌ها یا الگوهای دیگر با واگرایی‌ و تایید سیگنال واگرایی‌ با اندیکاتورها یا ابزارهای دیگر است. در واقع واگرایی‌ می‌تواند یک سیگنال را تایید کند یا سیگنالی که خود صادر می‌کند، توسط ابزارهای دیگر تایید شود.

واگرایی‌‌ها در نمودار، به‌خاطر اختلاف قیمت و قدرت حرکت آن است که به ما می‌گوید، روند درحال آماده‌شدن برای برگشت است. اندیکاتورهای زیادی برای معامله ‌کردن با واگرایی‌‌ها وجود دارد. در این میان شاخص‌های RSI و MACD به‌دلیل داشتن بیشترین هماهنگی با قیمت، بهترین اندیکاتورهای واگرایی‌ محسوب می‌شوند. این شاخص‌ها سطوح خریدوفروش بیش‌ازحد را مشخص می‌کنند، اما نباید فقط این اندیکاتورها ملاک معاملات شما قرار بگیرند.

بیشتر بخوانید: تشخیص روند بازار

اصول معاملات واگرایی‌ برای هر اندیکاتور یکسان است، اما شاخص‌های فنی مانند RSI در شناسایی واگرایی‌ اهمیت بیشتری دارد. برای آن‌که بتوانید با یک سیگنال واگرایی‌ معامله کنید، بهتر است در کنار شاخص‌ها از سایر تکنیک‌های معامله‌گری مانند ترسیم خط روند و سطوح حمایت و مقاومت استفاده نمایید. در بالا به تمام نکاتی که برای معامله‌گری با واگرایی‌ نیاز داشتید اشاره شد و به کاربردن آن‌ها می‌تواند میزان موفقیت معاملات شما را بهبود بخشد.

برای معامله‌گری و خریدوفروش در بازارهای مالی، مجموعه اپوفایننس با امکانات فراوان بهترین گزینه است. این مجموعه خدمات معاملاتی کالاها و سهام‌های بین المللی را در بستری امن و مطمئن ارائه می‌دهید. همچنین می‌توانید در این بروکر، جفت ارزهای فارکس و ارزهای دیجیتال را خریدو فروش کنید.

منبع +++

واگرایی زمانی است که قیمت یک دارایی در جهت مخالف یک شاخص فنی مانند یک اسیلاتور حرکت می‌کند. واگرایی‌ها هشدار می‌دهند که احتمالا روند فعلی قیمت ضعیف شود و در برخی موارد ممکن است قیمت معکوس شود. در نمودار معمولا بین شاخص‌ها دو نوع واگرایی مشاهده می‌کنید. واگرایی مخفی و معمولی که هر کدام نشان‌دهنده یک احتمال قوی در بازار هستند. واگرایی مخفی بیشتر بر ادامه روند تاکید دارد، اما واگرایی معمولی احتمال تغییر جهت قیمت را بیشتر تاکید می‌کند. برای آشنایی بهتر با واگرایی مخفی و معمولی در ادامه با ما همراه باشید.

بهترین پلتفرم معاملاتی برای فعالیت در انواع بازارهای مالی، مجموعه اپوفایننس است. این مجموعه به‌عنوان بهترین بروکر فارکس، خدمات زیادی در زمینه معاملات سهام‌های بین‌المللی، فارکس، کالا و ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد. با ثبت‌نام در این کارگزاری از خدمات کپی ترید و سوشال ترید به همراه کمترین کارمزدها بهره‌مند شوید.

واگرایی و انواع آن

واگرایی (Divergence) یک الگوی تحلیل تکنیکال است که در نمودارهای قیمت مشاهده می‌شود؛ زمانی که قیمت یک دارایی مالی در جهت مخالف یک شاخص فنی یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت می‌کند. واگرایی هشداری است مبنی بر این‌که روند فعلی درحال تضعیف است و ممکن است تغییر کند. این اتفاق نشان می‌دهد که یک حرکت مثبت یا منفی قیمت، احتمالا درحال رخ‌دادن است. واگرایی‌ها براساس شکست روند نزولی یا صعودی، دو نوع است. واگرایی مثبت (صعودی) نشان می‌دهد که قیمت ممکن است به زودی افزایش یابد. واگرایی منفی (نزولی) نشان می‌دهد که قیمت ممکن است به زودی کاهش یابد.

هنگامی که واگرایی مثبت در نمودارهای معاملات مشاهده شد، معامله‌گران معاملات فروش خود را می‌بندند، زیرا این واگرایی هشداری برای تغییر روند به سمت صعود قیمت است. این هشدار باعث می‌شود تا تریدرهای باتجربه آماده موقعیت‌های خرید شوند. با مشاهده واگرایی منفی، معامله‌گرانی که موقعیت‌های خرید دارند، آماده خروج از آن می‌شوند، زیرا این واگرایی هشداری در جهت کاهش قیمت و بازگشت روند است. در چنین موقعیتی، تریدرهای حرفه‌ای آماده می‌شوند تا موقعیت‌های فروش باز کنند.

دو نوع واگرایی دیگر وجود دارد که با تاکید بر نتیجه حرکت روند، به واگرایی مخفی و معمولی تقسیم می‌شود. واگرایی معمولی را واگرایی منظم یا کلاسیک می‌گویند. واگرایی مخفی را واگرایی پنهان می‌گویند. تشخیص واگرایی پنهان در نمودار کمی دشوارتر است، اما می‌تواند یک الگوی قدرتمند باشد که نشان‌دهنده یک روند ادامه‌دهنده است.

واگرایی مخفی و معمولی هرکدام به شکست در روند تاکید دارند، با این‌حال در واگرایی معمولی احتمال شکست قیمت بیشتر است، درحالی‌که در واگرایی پنهان یا مخفی احتمال ادامه روند بیشتر می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این دو واگرایی، لازم است تا واگرایی مثبت و منفی را بهتر درک کنید تا بتوانید واگرایی‌های مثبت و منفی معمولی و پنهان را در نمودار شناسایی کنید.

واگرایی مثبت یا صعودی

واگرایی مثبت نشان می‌دهد که حرکت بالاتر در قیمت دارایی امکان‌پذیر است. در واقع زمانی‌که قیمت درحال کاهش است اما یک شاخص فنی مثلا شاخص قدرت نسبی (RSI) افزایش را نشان می‌دهد، این یک واگرایی مثبت است. در واگرایی مثبت قیمت کف‌های پایین‌تری را ثبت می‌کند، اما شاخص کف‌های بالاتری را نشان می‌دهد. این واگرایی یک سیگنال صعودی برای معامله‌گران است.

واگرایی منفی یا نزولی

واگرایی منفی نشان می‌دهد که حرکت پایین‌تر در دارایی امکان‌پذیر است. این واگرایی زمانی است که قیمت در حال افزایش است، اما یک شاخص فنی مثلا شاخص قدرت نسبی (RSI) کاهش قیمت را نشان می‌دهد. در واگرایی منفی، قیمت سقف‌های بالاتری را ثبت می‌کند، اما شاخص فنی سقف‌های پایین‌تری را نشان می‌دهد. این واگرایی یک سیگنال نزولی برای معامله‌گران است.

واگرایی معمولی یا منظم

واگرایی معمولی یا منظم (Regular Divergences) یک تأییدیه مفید از کاهش یا افزایش قدرت حرکت بازار است که اغلب قبل از تغییر جهت قیمت نمایان می‌شود. زمانی که این واگرایی از میان واگرایی مخفی و معمولی، رخ می‌دهد احتمال شکست روند بسیار زیاد است. واگرایی معمولی می‌تواند به‌ویژه برای معامله‌گران به‌عنوان یک شاخص پیشرو در هنگام ارزیابی موقعیت‌های احتمالی تغییر روند آینده در بازارهایی که هنوز روند دارند، اما قدرت روند رو به کاهش است، مفید باشد.

واگرایی معمولی تعریف ساده و اولیه واگرایی است که به دو نوع صعودی (مثبت) و نزولی (منفی) تقسیم می‌شود. هر کدام از این نوع واگرایی تاکیدی بر احتمال تغییر روند قیمت است و می‌توان به‌راحتی در چارت آن‌ها را مشاهده کرد.

واگرایی مخفی یا پنهان

واگرایی مخفی یا پنهان (Hidden Divergence) یک تاییدیه ضعیف نسبت به واگرایی معمولی برای تغییر جهت قیمت در نمودار است. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که یک اندیکاتور فنی (برای مثال شاخص RSI) یک حرکت افراطی را در قیمت نشان می‌دهد، اما تاکیدی بر آن ندارد. درحالی‌که واگرایی معمولی اغلب معکوس‌های روند را نشان می‌دهد.

واگرایی مخفی معمولاً یک شاخص شناسایی ادامه روند است. این واگرایی نشان می‌دهد چه زمانی، فرصتی برای استفاده از عقب‌نشینی (Pullback) در یک روند وجود دارد. این بدان معنی است که یک معامله‌گر اکنون می‌تواند فرصتی داشته‌باشد تا در جهت روند وارد بازار شود و از ادامه آن سود ببرد.

واگرایی پنهان می‌تواند یک سیگنال صعودی یا نزولی برای نرخ ارز باشد و معمولاً نشان‌دهنده ادامه روند در آینده است. اگر روند صعودی باشد، واگرایی پنهان در یک اندیکاتور مومنتوم (قدرت حرکت) یک سیگنال صعودی است. همچنین، واگرایی پنهان یک سیگنال نزولی است زمانی که روند اصلی درحال حرکت به سمت پایین است.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید و فروش جفت ارز در فارکس

درک مفهوم واگرایی مخفی و معمولی

همان‌طور که می‌دانید قیمت چه در روند نزولی یا روند صعودی باشد، در مسیر حرکت خود سه انتخاب دارد.

• حرکت در مسیر و ادامه روند: این همان مسیر اصلی قیمت است که به آن روند یا ترند (Trend) می‌گویند.
• اصلاح قیمت و ادامه روند: قیمت کمی به‌جهت مخالف حرکت می‌کند و سپس به مسیر اصلی بازمی‌گردد که به آن عقب‌نشینی یا پولبک (Pullback) می‌گویند.
• معکوس‌شدن یا شکست روند: در این حالت قیمت مسیر خود را عوض می‌کند و اگر صعودی باشد نزولی می‌شود و اگر نزولی باشد صعودی می‌شود. به این تغییر مسیر، شکست یا بریک اوت (Breakout) می‌گویند.

واگرایی‌ها نه تنها نشان‌دهنده یک معکوس روند بالقوه هستند، بلکه می‌توانند به‌عنوان یک علامت احتمالی برای ادامه روند استفاده شوند. واگرایی مخفی و معمولی در روند، یک ناهماهنگی بین روند و قدرت قیمت را نشان می‌دهند. در واگرایی معمولی احتمال شکست قیمت و در واگرایی مخفی احتمال ادامه روند بیشتر است.

معمولا واگرایی معمولی در پایان روندها قابل مشاهده است، اما واگرایی مخفی بیشتر در پایان مناطق تثبیت (Range) دیده می‌شود. واگرایی مخفی یک واگرایی کوچک است که تاثیر تغییر قیمت را ناچیز نشان می‌دهد و روند پس از آن به مسیر خود ادامه می‌دهد. در ادامه واگرایی مخفی و معمولی را در روند‌های نزولی و صعودی بررسی می‌کنیم.

بیشتر بخوانید: شکست یا Breakout در تحلیل تکنیکال

واگرایی معمولی در روندهای نزولی و صعودی

واگرایی معمولی که به آن واگرایی کلاسیک نیز می‌گویند، بیشتر برای تایید پایان روند کاربرد دارد. معامله‌گران معمولا با استفاده از این واگرایی، سیگنال‌های شکست قیمت را تایید می‌کنند تا برای معاملات خلاف روند آماده شوند. این واگرایی در روند نزولی، نشانه صعود قیمت است. زمانی که یک روند نزولی کف‌های پایین‌تر ثبت می‌کند اما یک شاخص فنی با ثبت کف بالاتر، کاهش بیشتر قیمت را تایید نمی‌کند، احتمالا قیمت قصد صعود دارد. در روند صعودی، هنگامی که روند قیمت، سقف‌های بالاتر ثبت می‌کند اما یک شاخص فنی با ثبت سقف پایین‌تر، افزایش بیشتر قیمت را تایید نمی‌کند، احتمالا قیمت نزولی می‌شود.

مشاهده این واگرایی از میان دو واگرایی مخفی و معمولی در روندهای نزولی و صعودی، سیگنال معاملاتی محسوب می‌شود اما این سیگنال باید با خطوط روند، نقاط حمایت و مقاومت و سایر تکنیک‌های معامله‌گری تایید شود. برای مثال اگر قیمت به زیر سطح مقاومتی برخورد کند و شاخص RSI یک واگرایی را نشان دهد، به احتمال زیاد قیمت روند صعودی خود را خواهد شکست و وارد روند نزولی می‌شود. همچنین اگر قیمت به بالای یک سطح حمایتی برسد و شاخص RSI یک واگرایی صعودی نشان دهد، به احتمال زیاد قیمت روند نزولی خود را خواهد شکست و وارد روند صعودی می‌شود.

واگرایی مخفی در روندهای نزولی و صعودی

همان‌طور که در بالا اشاره شد، کار واگرایی‌ها نشان‌دادن یک ناهماهنگی در روند حرکتی و قدرت قیمت است. واگرایی مخفی نیز چنین ناهماهنگی را نشان می‌دهد، اما این ناهماهنگی بسیار جزئی است و در طول یک روند دیده می‌شود.

واگرایی مخفی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت در محدوده‌های سطوح حمایت و مقاومت نباشد، اما ناهماهنگی بین روند و شاخص فنی دیده شود. در واگرایی مخفی نزولی قیمت در یک روند نزولی سقف‌های پایین‌تر ثبت می‌کند، اما شاخص (RSI) یک سقف بالاتر را نشان می‌دهد. این واگرایی می‌تواند هشداری برای تغییر روند باشد یا یک اصلاح جزئی در قیمت را نشان دهد، که در بیشتر موارد همان اصلاح است، زیرا قیمت به محدوده سطح حمایتی قوی نرسیده است.

در واگرایی مخفی صعودی، قیمت در یک روند صعودی کف‌های بالاتر ثبت می‌کند، اما شاخص فنی (RSI) یک کف پایین‌تر را نشان می‌دهد. این واگرایی نیز می‌تواند هشداری برای تغییر روند باشد یا یک اصلاح جزئی در قیمت را نشان دهد. در بیشتر موارد این واگرایی جزئی، اصلاح محسوب می‌شود و قیمت به مسیر خود ادامه می‌دهد، زیرا به یک سطح مقاومتی قوی برخورد نکرده است.

بیشتر بخوانید: بازار روند دار چیست؟

واگرایی مخفی و معمولی به ما چه می‌گوید؟

واگرایی‌های معمولی و منظم سیگنال‌های احتمالی برای معکوس‌شدن روند هستند، درحالی‌که واگرایی‌های پنهان سیگنال‌های ادامه و تداوم روند هستند.

• واگرایی‌های معمولی یا منظم = سیگنال بازگشت احتمالی روند
• واگرایی‌های مخفی یا پنهان = سیگنال ادامه روند

واگرایی مخفی و معمولی هر دو سیگنال‌های مناسبی برای معامله‌گران به‌جهت سرمایه‌گذاری یا جلوگیری از ضرر در بازارهای مالی به‌حساب می‌آیند. معامله‌گران از واگرایی برای ارزیابی حرکت اساسی در قیمت دارایی و برای ارزیابی احتمال برگشت روند قیمت استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، سرمایه‌گذاران می‌توانند اندیکاتورهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) را بر روی چارت قیمت ترسیم کنند.

اگر قیمت سهام درحال افزایش است و به سقف‌های جدید می‌رسد، درحالت ایده‌آل شاخص RSI نیز درحال رسیدن به سقف‌های جدید است. اگر سهام درحال رسیدن به سقف‌های جدید باشد، اما RSI سقف‌های پایین‌تر را ثبت کند، این هشدار صادر می‌شود که روند صعودی قیمت ممکن است ضعیف شود. این واگرایی منفی است و معامله‌گر باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد از موقعیت معاملاتی خارج شود یا درصورت شروع کاهش قیمت، حدضرر تعیین کند.

واگرایی مثبت برخلاف وضعیت بالا است. در این حالت قیمت یک سهم درحال رسیدن به پایین‌ترین حد جدید است درحالی‌که شاخص RSI با هر نوسان در قیمت سهام، کف جدید خود را بالاتر از کف قبلی ثبت می‌کند. سرمایه‌گذاران ممکن است به این نتیجه برسند که پایین‌ترین سطح قیمت سهام درحال از دست‌دادن روند نزولی خود است و احتمالا به زودی روند معکوس شود.

کاربرد واگرایی مخفی و معمولی

واگرایی مخفی و معمولی، یکی از کاربردهای رایج بسیاری از شاخص‌های فنی، در درجه اول نوسانگرها (Oscillators) هستند. اصطلاح واگرایی دو معنای متمایز دارد که در بین تحلیل‌گران فنی و معامله‌گران فارکس استفاده می‌شود. اولین کاربرد به وضعیتی اشاره دارد که در نمودار رخ می‌دهد و در آن یک افراط (ناهماهنگی) مشاهده می‌شود. دومین کاربرد رایج واژه واگرایی اغلب در رابطه با واژه متضاد آن یعنی همگرایی دیده می‌شود. این کاربرد به میزان جدایی یا واگرابودن دو خط نشان‌گر اشاره دارد و اغلب با میانگین متحرک واگرایی همگرایی یا شاخص MACD مشخص می‌شود.

همان‌طور که همگرایی بین شاخص فنی و نمودار قیمت، تاییدی بر ادامه پرقدرت روند است، واگرایی نیز احتمال تغییر قیمت را نشان می‌دهد. دو واژه همگرایی و واگرایی متضاد یکدیگر هستند، اما واگرایی در نهایت به همگرایی روند و قدرت قیمت ختم می‌شود، زیرا در واگرایی معمولی، قیمت پس از مدتی به مسیر واگرایی تغییر جهت می‌دهد و با او همگرا (هم مسیر) می‌شود. در واگرایی مخفی، پس از مدتی روند شاخص فنی به سمت روند قیمت حرکت می‌کند و با قیمت همگرا می‌شود.

بیشتر شاخص‌های فنی برای مشاهده واگرایی، اسیلاتورهای شاخص قدرت قیمت هستند. این شاخص‌ها حس قدرت حرکتی که در بازار دیده می‌شود را ارائه می‌دهند. برخی از نوسان‌گرهای مومنتوم (حرکت قیمت) برای تعیین بازار اشباع استفاده می‌شوند که نشان‌دهنده قدرت روند هستند. نقاط اشباع بازار نقاطی هستند که احتمال بازگشت قیمت را بیشتر می‌کنند و واگرایی در این نقاط روی می‌دهد. بهترین اندیکاتورهای نواری که حرکت بازار را اندازه‌گیری می‌کنند، شاخص قدرت نسبی (RSI) و اسیلاتور Stochastics است. مقادیر هریک از این شاخص‌ها بین 0 تا 100 نوسانات قیمت را ثبت می‌کنند تا نقاط خریدوفروش بیش‌ازحد مشخص شود.

نحوه استفاده از واگرایی مخفی و معمولی در معاملات

تشخیص الگوهای واگرایی در نمودار دشوار نیست. با توضیحات بالا توانستید واگرایی مخفی و معمولی را به‌خوبی بشناسید و کافی است در نمودارهای مالی این الگوها را پیدا کنید. در ادامه به شما خواهیم گفت که چطور با مشاهده این الگوها، معاملات خود را برنامه‌ریزی کنید.

قدم اول: برای معاملات خود فیلتر تعیین کنید.

حال که می‌دانید واگرایی معمولی و مخفی هر کدام چه نشانه‌هایی دارند و کاربردشان چیست، استراتژی معاملاتی بسازید. واگرایی پنهان الگویی است که نشان‌دهنده پایان دوره تثبیت قیمت است. با مشاهده این واگرایی به‌دنبال سیگنالی از ادامه روند قبلی باشید. به‌عنوان مثال، اگر روند بزرگ‌تر صعودی است، به‌دنبال واگرایی پنهان صعودی در نمودار باشید. وقتی الگوی واگرایی پنهان صعودی را مشاهده کردید، از آن به‌عنوان سیگنال خرید استفاده کنید. همچنین الگوهای واگرایی پنهان نزولی را در یک روند صعودی نادیده بگیرید. در روند نزولی نیز برعکس عمل کنید. به‌دنبال واگرایی پنهان نزولی در نمودار باشید و الگوهای صعودی را نادیده بگیرید. وقتی الگوی واگرایی پنهان نزولی را مشاهده کردید، به‌دنبال معامله فروش باشید. الگوهای واگرایی پنهان که با جهت روند بزرگ‌تر همسو هستند، سیگنال قابل اعتمادتری صادر می‌کنند.

قدم دوم: حدضرر (StopLoss) خود را مشخص کنید.

بعد از این‌که یک واگرایی پنهان را که با روند بزرگ‌تر همسو است، مشاهده کردید، پارامترهای معامله را برنامه‌ریزی کنید. الگوهای واگرایی برای سیگنال‌ تغییر روند آینده مناسب هستند، اما ممکن است به اندازه کافی قابل اعتماد نباشند. بنابراین، اگر نمی‌خواهید حرکات غیرعادی بازار شما را غافل‌گیر کند، بهتر است حدضرر مناسبی مشخص کنید. برای تعیین حدضرر حتما به روند قیمت و سقف‌ها یا کف‌های قبلی توجه کنید. همچنین مدیریت ریسک و سرمایه شما در تعیین حدضرر تاثیرگذار است و اگر نقطه حدضرر با استراتژی معاملاتی شما هم‌خوانی نداشت بهتر است وارد معامله نشوید.

بهترین نقطه حدضرر برای معامله در واگرایی مخفی صعودی، زیر پایین‌ترین کف ناحیه واگرایی است. همچنین بهترین نقطه حدضرر برای معامله در واگرایی مخفی نزولی، بالای بلندترین سقف ناحیه واگرایی است.

قدم سوم: برای معامله هدف تعیین کنید.

بازارهای مالی می‌توانند با نرخ‌های شگفت‌انگیزی که از سود ارائه می‌دهند، معامله‌گران را در رویای سودهای بی‌پایان غرق کنند. اما معاملات بی‌هدف و بدون برنامه در نهایت به ضررهای جبران‌ناپذیر ختم می‌شود. برای معامله خود هدف تعیین کنید، زیرا هیچ قطعیتی در بازار وجود ندارد و هیچ روندی تا ابد ادامه‌دار نیست. الگوهای واگرایی مخفی و معمولی، فقط احتمالات را بیان می‌کنند و این شما هستید که از یک روند باید سود خود را بردارید. پس برای معاملات خود همان‌طور که حدضرر تعیین کردید، حدسود نیز تعیین کنید.

محدودیت‌های استفاده از واگرایی مخفی و معمولی

در تحلیل تکنیکال، معامله‌گران باید از ترکیب شاخص‌ها و تکنیک‌های تجزیه‌وتحلیل برای تایید یک روند بازگشتی قبل از اقدام براساس واگرایی استفاده کنند. یادتان باشد فقط در برخی از نقاط بازگشت قیمت، واگرایی مخفی و معمولی دیده می‌شود و این اتفاق همیشگی نیست. همچنین زمانی که واگرایی رخ می‌دهد، به این معنی نیست که روند قیمت حتما معکوس می‌شود یا به‌زودی یک معکوس رخ می‌دهد. واگرایی می‌تواند برای مدت طولانی ادامه داشته‌باشد یا هرگز منجربه بازگشت قیمت نشود، پس صرفا واگرایی‌ها نباید تنها معیار در معاملات باشند.

برای آن‌که سیگنال‌های واگرایی قابل اعتماد باشند می‌توانید چند شاخص دیگر مانند شاخص میانگین همگرایی و واگرایی (MACD) یا تکنیک‌های معامله‌گری مانند الگوهای بازگشتی و ادامه‌دهنده یا خطوط روند را با آن‌ها ترکیب کنید.

واگرایی مخفی و معمولی، دو نوع واگرایی هستند که در استراتژی معاملاتی می‌توانیم از آن‌ها استفاده کنیم. واگرایی معمولی در پایان روندهای قیمتی ظاهر می‌شود و هشداری برای پایان احتمالی روند است. واگرایی مخفی در میانه روند ظاهر می‌شود و بیشتر تاییدی برای ادامه روند به‌حساب می‌آید. در بالا با نحوه شناسایی و معامله با واگرایی‌ها آشنا شدید. با تمرین می‌توانید از این تکنیک عالی در معاملات خود استفاده کنید. هرچند استفاده از واگرایی‌ها برای معاملات به‌تنهایی خطرناک است، اما اگر آن‌ها را با سایر تکنیک‌های معامله‌گری و شاخص‌های فنی تحلیل تکنیکال ترکیب کنید، می‌توانید درصد موفقیت معاملات خود را بسیار افزایش دهید.

بیشتر بخوانید: کپی ترید اپوفایننس

مجموعه اپوفایننس بهترین خدمات معامله‌گری و کپی ترید در زمینه بازارهای مالی را به ایرانیان ارائه می‌دهد. این مجموعه با بهره‌مندی از تکنولوژی‌های روز دنیا و ارائه آن به معامله‌گران، فضای امن و سریعی برای خریدوفروش انواع سهام‌های بین‌المللی، کالاها، فارکس و ارزهای دیجیتال فراهم کرده است.

منبع ++++